22. Aile Hekimliği Araştırma Günleri, Samsun, Turkey, 9 - 11 November 2023, pp.1
BİRİNCİ
BASAMAKTA VERİLEN OTAGO EGZERSİZ PROGRAMININ 65 YAŞ ÜSTÜ BİREYLERDE DÜŞME RİSKİ
VE KORKUSUNA ETKİSİ
Giriş: Günümüzde, yaşlı nüfusun hızla artması,
yaşa bağlı düşme riski ve düşme korkusunun yaşlanma sürecinde önemli bir sorun
haline gelmesine neden olmaktadır. Özellikle 65 yaş ve üstü bireylerde düşme
olayları, ciddi sonuçlara yol açabilir ve yaşam kalitesini olumsuz bir şekilde
etkileyebilir. Bu bağlamda, yaşlı bireylerin düşmelerle ilgili sorunlarına
çözüm bulma ve önleme amacı taşıyan bu çalışma, 65 yaş ve üstü bireylerde
uygulanan ev temelli Otago egzersiz programının, Birinci Basamak sağlık
hizmetlerinde düşme riskini ve düşme korkusunu nasıl etkilediğini incelemeyi
amaçlamaktadır.
Yöntem: Çalışmada, İzmir ilinde yer alan Buca 36
no'lu ve Balçova 6 no'lu Dokuz Eylül Eğitim Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı
olan 65 yaş ve üstü bireyler, paralel grup tek merkezli randomize kontrollü
deneysel bir araştırma tasarımı içerisinde yer almışlardır. Katılımcılar,
çalışmanın veri toplama süreçlerine Başvuru Anket Formu, Berg Denge Testi,
Düşme Etkinlik Skalası ve Mini Mental Test araçlarıyla dahil edilmişlerdir.
Katılımcılar, rastgele seçilerek müdahale ve kontrol gruplarına
ayrılmıştır. Müdahale grubuna, Otago Egzersiz Programı (OEP) eğitimi
verilirken, kontrol grubuna düşme konusunda bilgilendirici broşür sunulmuştur.
Veri analizi, SPSS 24 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın
sonuçları, Berg Denge Testi ve Düşme Etkinliği Ölçeği kullanılarak elde
edilmiştir.
Bulgular: Çalışma sonuçları,
Otago Egzersiz Programı'nın düşme korkusunu azalttığını (p=<0,001) ancak
dengeyi ve düşme riskini iyileştirmediğini (p=0,92) göstermektedir.
Sonuç: Literatür incelendiğinde, Otago egzersiz
programının denge üzerinde farklı sonuçlara işaret ettiği gözlemlenmektedir;
bazı çalışmalar düşme korkusunu anlamlı bir şekilde azaltırken, bazıları ise
böyle bir etki bulmamıştır. Verilen eğitim, düşme riskini azaltma ve davranış
değişikliği yaratma potansiyeline sahip olmasına rağmen, bu sonuçların
toplumsal ölçekte genelleme yapılabilmesi ve maliyet etkinliğinin
değerlendirilebilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu tür
müdahalelerin yaşlı nüfusun sağlığını ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla
daha geniş kapsamlı incelemelere tabi tutulması gerekmektedir.