Birbirimizi Kandırmanın Dayanılmaz Hafifliği: Saatleri Ayarlama Enstitüsü


Gündüz A.

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ÇÜSBED), vol.18, no.1, pp.247-260, 2009 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanı Türk modernleşme projesinin yirminci yüzyılın ilk yarısında Türk toplumu tarafından nasıl algılandığının alegorik bir hicvidir Modernleşme saplantısı ancak ve ancak Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi çok cılız ve içi boş kurumlar doğurmuştur Batı kurumlarının düşüncesinin ve biliminin yüzeysel bir şekilde anlaşılması ve toplumun geçmişten devralması gerektiği kurumları sağlıksız bir şekilde zihninden silip atması Saatleri Ayarlama Enstitüsünü mümkün kılan faktörlerdendir Bu faktörler Türkiye’nin Batılı ülkelerin neden bu kadar gerisinde kaldığının sebeplerindendir aynı zamanda Eserin belli başlı karakterlerini derinlemesine bir incelemeye tabi tutan bu çalışma Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı romanın merkez izleğini bulmaya çalışmayı hedeflemektedir Ahlaki olarak kendini ve çevresindekileri kandırmakta bu kadar ustalaşmış bireylerden kurulu bir toplumun Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi bir kurumu ortaya çıkarması ve beslemesinin ne kadar doğal olduğunu tartışmaktadır Anahtar Kelimeler: Saatleri Ayarlama Enstitüsü Türk modernleşmesi toplumsal ahlak çalışma ve ahlak ikili zıtlık