Tüketici Ataleti Nedir? Kavramsal Bir Değerlendirme


Creative Commons License

Karataş Yücel E.

Sosyal Bilimlerde Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler-II, Mehmet Serdar İpar, Editör, Özgür Publications, Gaziantep, ss.109-124, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Özgür Publications
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Sayfa Sayıları: ss.109-124
  • Editörler: Mehmet Serdar İpar, Editör
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tüketici ataleti, tüketicilerin karşılarında daha iyi alternatifler olsa dahi tüketicilerin mevcut durumlarında değişikliğe gitmeme eğilimini ifade

etmektedir. Başka bir deyişle, tüketicilerin yapmakta olduğu satın alımların kendisi için daha tatmin edici sonuçlar doğurabilecek alternatifleri olsa

dahi çeşitli faktörler nedeniyle mevcut durumunu korumak istemesidir. Bu faktörler tüketicilerin alışkanlık kazanmış olmaları, alternatif bulmak

için zaman ayırmak istememeleri ya da zamanlarının olmaması, marka bağlılığı geliştirmiş olmaları, yeterince bilgi sahibi olmamaları, belirsizlik

ile karşılaşmak istememeleri gibi çoğaltılabilir. Kavram olarak Newton’un Birinci Hareket Yasası’nda ele alınan atalete dayanmakta olan ve zamanla

sosyolojik, psikolojik, organizasyonel yaklaşımlara öncü olmuş ve sosyal bilimler alanında sıklıkla ele alınmaya başlanmış olan bu kavramın tüketim

yönünden ele alınmasının hem bireylere hem de işletmelere fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Bireysel açıdan bakıldığında tüketicilerin daha iyi

alternatiflere geçişini engellemek, daha kaliteli ürün ve hizmetlere ulaşımını zorlaştırmak, yeni teknolojilere adaptasyonunu güçleştirmek gibi olumsuz

sonuçlar doğurabilen atalet, işletmeler açısından da tüketici tarafından mevcut satın alınan alternatifler karşısından rekabet gücü elde edememe,

büyüme ve yenilik fırsatlarını yakalayamama, kar ve müşteri kaybetme gibi olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir. Dolayısıyla ataletin tüketici yönünden

araştırılmasının bu olumsuzlukların ortadan kaldırılması konusunda belirleyici olacağı düşünülmektedir. Bu düşünceden hareketle yürütülmüş olan bu

çalışmada öncelikle atalet kavramı kökeni açısından incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise önce atalet kavramının sosyal bilimler alanında

kullanımı hakkında bilgi verilmiştir. Tüketici ataleti kavramının irdelenmesi ile devam etmekte olan çalışmanın son bölümünde ise Türkiye’de yürütülmüş olan tüketici ataleti çalışmalarına yer verilmiştir. Türkiye’de gerek makale gerekse tez çalışması bakımından oldukça az sayıda çalışmanın bulunduğu tespit edilmiş olup, kavramsal bakış açısı ile ele alınan bu kitap bölümünün, yerel araştırmalarda yeni ele alınmaya başlanan konu ile ilgili yapılacak devam çalışmalarına temel olması bakımından önem arz ettiği düşünülmektedir.