Bu makalede, günümüz üretim ve servis endüstrilerinin performanslarını artırmada modern bir yöntem olarak kabul edilen ve modern üretim yönetiminin vazgeçilmez bir aracı olma yolunda olan proses modelleme tekniği açıklanmakta ve tartışılmaktadır. Proses modelleme ile çözümlenmesi oldukça güç olan birçok endüstriyel probleme pratik çözümler üretmek mümkün olabilmektedir. Örneğin, bir üretim sistemine yeni teknoloji ürünü bir makina eklemek istendiğinde; bu yatırımın beklenen faydayı sağlayıp sağlayamayacağını, üretim hızının artıp artmayacağını ya da birim maliyetlerin düşüp düşmeyeceğini proses modelleme aracılığıyla kestirebilmek olasıdır. Yine, bir servis sisteminde yeni bir iş pratiği uygulanmak istendiğinde; yeni iş pratiği ile birlikte sistemin veriminin eskisinden daha iyi olup olmayacağının tespiti ve sağlanan faydanın düzeyi, sistemdeki darboğazlar, maliyeti en çok artıran ve/veya değer katmayan faaliyetlerin tespit edilmesi gibi kritik sorulara proses modelleme aracılığıyla cevap aranabilmekte ve hatta, alternatif proses zincirleri oluşturularak, sistem performansını en iyileyen çözüme yaklaşabilmektedir. Bunlara ek olarak, proses modelleme, ISO 9000 dokümanlarının hazırlanmasında, Toplam Kalite Yönetimi ve Yönetim Mühendisliği uygulamalarında ve maliyetlendirme çalışmalarında da kullanılabilen çok faydalı bir teknik olarak da karşımıza çıkmaktadır. Makalede, yukarıda bahsedilen ve benzeri konu ve sorulara proses modellemenin nasıl çözümler üretebileceği, bir örnek olay çalışması ile açıklanmaktadır. Ayrıca mevcut bazı proses modelleme yazılımlarının değerlendirilmesi yapılmakta ve bunlardan birinin kullanımı bir örnek ile tanıtılmaktadır.
In this paper, the process modelling technique, which is accepted as a modern method for improving performance of production and service systems is explained and discussed. Process modelling is becoming an important tool in modern production management practice. The main reason behind this is that, it is possible to generate practical solutions to many complex problems using process modelling. For example; assume that it is required to add a new technology machine tool to the production system. Will this investment generate the expected utility? In other words, will production increase and unit costs decrease? Assume that it is required to apply a new working practice in the service system. Will the firm become more productive or what will be the benefit ratio? What are the bottlenecks in the system? What are the critical activities in terms of cost? What are the non-value adding activities? What will be the performance of a planned alternative process chain? It is possible to find answers to the questions like these in a short period of time by using the process modelling technique. In addition to these, process modelling is a valuable technique in preparing ISO 9000 documents, in applying Total Quality Management and Re-engineering practices, and in doing costing studies. In the paper, by the help of a case study it is presented how process modelling generates answers to the themes mentioned. Moreover, some of the available process-modelling tools are evaluated and SIMPROCESS is introduced in the paper.