II. Ulusal Siyaset Bilimi Kongresi, Ankara, Türkiye, 7 - 08 Ekim 2023, ss.61
POPÜLİST RADİKAL
SAĞ PARTİLERİN UKRAYNA SAVAŞINA TEPKİLERİ
Avrupa siyasetinde etkilerini uzun
zamandır göstermekte olan popülist radikal sağ partiler özellikle 2008-2012
küresel ekonomik krizinden bu yana yükselişe geçmişler ve 2015 mülteci
krizinden itibaren de daha da güç kazanmışlardır. Bazı popülist radikal sağ
partiler iktidardaki koalisyonlarda yer alırken, diğerleri muhalefet partisi
olarak görev yaparak siyasette etkin roller oynamaktadırlar. Kendilerini mevcut
ulusal siyasi sistemlere ve AB’yi yöneten yozlaşmış elitlere karşı “saf” halkın
temsilcisi olarak gören ve ulusal egemenliği yeniden kurmak için demokrasi için
savaştıklarını iddia eden bu partiler elitizm ve çoğulculuk karşıtı bir görüşe
sahiptirler. Ulusal egemenliklerini yeniden kurma süreçlerinin içerisinde iç
siyasetlerine dışarıdan müdahaleyi kabul etmedikleri için AB üyeliğine
karşıdırlar. Avrupa şüphecisi olan bu partiler Avrupa kurumlarını ve ulusüstü
Avrupa yönetimini ulusal çıkarlarının ve kimliklerinin korunması önünde engel
olarak görmektedirler. Bu nedenle, AB’ye meydan okuyan ve AB’nin karar alma
süreçlerini yıpratan krizler (2007-2008 finansal krizi/2009 Avro krizi, 2015
mülteci krizi, 2016 Brexit, 2020 Koronavirüs salgını ve 2022 Ukrayna Savaşı) bu
partiler için önemli fırsatlar yaratmış ve bu krizler çerçevesinde AB şüphecisi
ve AB karşıtı politikalar izlemeleri mümkün olmuştur. Ancak popülist radikal
sağ partiler, finansal kriz/avro krizi, mülteci krizi, Brexit ve koronavirüs
krizinde göreli olarak birbirlerine benzer tepkiler gösterip, benzer
politikalar takip ederken, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali krizinde birbirlerinden
farklı tepkiler göstermişlerdir. Bu bağlamda, çalışma içerisinde Almanya, Avusturya, Fransa, İtalya, Macaristan ve Polonya’nın bulunduğu önemli batı ve doğu Avrupa
ülkelerindeki popülist radikal sağ partilerin Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline
karşı tepkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Almanya için Alternatif Partisi ve Fransız Ulusal Birlik Partisi her iki tarafı destekleyen karışık bir siyaset izlerken, Avusturya’da Avusturya Özgürlük Partisi ve Macaristan’da Macar Yurttaş Birliği Rusya yanlısı ve İtalya’da İtalya’nın Kardeşleri Partisi ve Polonya’da Hukuk ve Adalet Partisi Ukrayna yanlısı politikalar izlemişlerdir. Bugüne kadar Putin ile yakın bir ilişki içerisinde olan ve Putin rejimi
tarafından desteklenen Avrupa’daki popülist radikal sağ partiler bu yakın
ilişkileri dolayısıyla Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonucu bu işgale karşı nasıl
tepki gösterecekleri konusunda zor durumda kalmışlardır. Çalışma, önce Ukrayna
savaşı bağlamında radikal sağ popülist siyaseti anlayabilmek için bu partilerin
savaştan önce Rusya, NATO ve AB karşısındaki pozisyonlarını ve savaşı
yorumlamak için kullandıkları argümanları inceleyecektir. Daha sonra da işgalin
bu partilerin ve liderlerinin kamuoyu algısını nasıl etkilemiş olduğuna ve
savaşın bu partilerin popülaritesi üzerindeki etkisine bakacaktır. Çalışmanın
amacı popülist radikal sağ partilerin işgale tepkisini incelerken aynı zamanda
işgalin sağ popülist siyaset üzerindeki etkilerini değerlendirmektir.