İsveç’te Din ve Devlet İlişkilerinin Sekülerleşme Teorisi Bağlamında İncelenmesi


Kılıç S.

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, cilt.1, sa.46, ss.221-251, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

1593 yılındaki Uppsala Meclisi ile Evanjelik Lüteryen öğretiyi resmi din olarak kabul eden İsveç Krallığı, XVIII. yüzyıldan itibaren uyguladığı reformlar ile din ve devlet ilişkileri bağlamında tarafsızlık politikasına doğru ilerlemiştir. 2000 yılında alınan bir kararla devlet ve İsveç Kilisesi arasındaki resmi bağın sona ermesi bu anlamda önemli bir adım olarak kabul edilmekle birlikte dini örgütlere ilişkin yasal düzenlemeler ve bu örgütlerin toplumsal yapılanma içindeki konumu hala tartışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı İsveç’te din ve devlet arasındaki ilişkileri, tarihsel gelişimini ve mevcut durumunu, sekülerleşme kuramı bağlamında incelemektir. Yasalar, komisyon raporları ve yazındaki diğer çalışmalar üzerinden yapılan inceleme neticesinde İsveç’in üç nedenle kendine özgü bir vaka olduğu anlaşılmaktadır. İlk olarak, İsveç’teki mevcut durum uzun yıllar süren, siyasi ve dini otoriteler arasındaki müzakerelerin neticesidir. İkinci olarak, bu reform süreci dini ve siyasi otoriteler arasındaki güç paylaşımı üzerinden değil demokratik bir devletin unsuru olarak inanç özgürlüğü temelinde yürütülmüştür. Son olarak, İsveç Kilisesi ile devlet arasındaki ayrılığın fiilen ve tam anlamıyla gerçekleşmediği, bu iki otorite arasındaki ilişkinin hala muğlak olduğu görülmüştür. Bu durum, geleneksel dini pratiklerin toplumsal yapı içindeki işlevselliğinin geçerliliğini korumasından ileri gelmekte olup İsveç’i sekülerleşme kuramı içinde kendine özgü bir yere koymaktadır.