Research Information System
in: Green and Digital Transformation in Maritime, Doc.Dr. Murat YORULMAZ, Editor, Efe Akademi Yayinlari, İstanbul, pp.79-98, 2024
Endüstri 5.0, insan ve makine arasındaki iş birliğini ön plana çıkararak dijital dönüşüm sürecinde yeni bir paradigmayı temsil etmektedir. Endüstri 4.0'ın otomasyon ve veri alışverişi odaklı yaklaşımının ötesine geçerek, insan yaratıcılığının ve makinelerin zekasının harmanlandığı bir ekosistem yaratmayı amaçlamaktadır. Bu yeni endüstriyel devrim, denizcilik sektöründe de köklü değişikliklere yol açmaktadır (Longo vd., 2020). Denizcilik sektörü, ticaretin globalleşmesi ve tedarik zincirlerinin karmaşıklığının artmasıyla birlikte, teknolojik yeniliklere duyulan ihtiyacın giderek arttığı bir alan haline gelmiştir. Endüstri 5.0'ın sunduğu ileri teknolojiler ve insan-makine iş birliği, denizcilik operasyonlarının daha verimli, güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesine olanak tanımaktadır. Özellikle, yapay zekâ, robotik, nesnelerin interneti (IoT) ve büyük veri analitiği gibi teknolojiler, deniz taşımacılığı, gemi inşası ve liman operasyonları gibi alanlarda devrim yaratma potansiyeline sahiptir (Babica vd., 2020). Endüstri 5.0’ın denizcilik sektöründeki yansımalarını incelerken, bu dönüşümün iş gücü, operasyonel verimlilik ve çevresel sürdürülebilirlik üzerindeki etkilerini ele almak önemlidir. Yapay zekâ ve robotik sistemler, gemi bakım ve onarım süreçlerinde insan hatasını minimize ederek operasyonel güvenliği artırmakta ve maliyetleri düşürmektedir. Örneğin, otonom gemiler ve insansız deniz araçları, deniz taşımacılığının geleceğinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu araçlar, insan müdahalesine duyulan ihtiyacı azaltarak, operasyonel riskleri ve maliyetleri önemli ölçüde azaltmaktadır (Lloyd's Register, 2020). Ayrıca, büyük veri analitiği ve IoT sistemleri, gemi performansını ve yakıt verimliliğini optimize ederek, çevresel sürdürülebilirliği artırmakta ve karbon ayak izini azaltmaktadır (Winkenbach ve Azimi, 2017; Kamble vd., 2019). Limanlarda kullanılan akıllı sistemler, yük yönetimi ve lojistik süreçlerini daha etkin hale getirerek, bekleme sürelerini ve operasyonel maliyetleri düşürmektedir. Bu teknolojilerin entegrasyonu, denizcilik sektörünün daha sürdürülebilir ve çevre dostu bir yapıya kavuşmasını sağlamaktadır (World Maritime University, 2021). Sonuç olarak, Endüstri 5.0’ın denizcilik sektöründe yarattığı dönüşüm, sadece teknolojik yeniliklerle sınırlı kalmamakta, aynı zamanda iş gücü dinamiklerini ve çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini de derinden etkilemektedir. Bu bölümde, Endüstri 5.0 ve Endüstri 5.0’ın denizcilik sektöründeki yansımaları ele alınacak ve ilgili alanlardaki çalışmalara ait bibliyometrik analiz sonuçlarına yer verilecektir.