CİNUÇEN TANRIKORUR'UN BESTECİLİĞİNDE ŞAİR MEHMET TURAN YARAR’IN ÖNEMİ, TÜRK KÜLTÜRÜNE KATKILARI VE MEKTUPLARINDAN ÖRNEKLER


Creative Commons License

Uymaz T.

BALKAN MÜZİK VE SANAT DERGİSİ, vol.4, no.2, pp.129-154, 2022 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 4 Issue: 2
  • Publication Date: 2022
  • Doi Number: 10.47956/bmsd.1167989
  • Journal Name: BALKAN MÜZİK VE SANAT DERGİSİ
  • Journal Indexes: Asos İndeks, Other Indexes
  • Page Numbers: pp.129-154
  • Dokuz Eylül University Affiliated: Yes

Abstract

Medeniyeti medeniyet yapan dil, müzik geleneği, edebiyat ve inanç gibi olguların, manevi ve kültürel değerlerin korunması ve yaşatılması medeniyetin devamlılığı açısından önemli faktörlerdir. Klasik Türk müziği dağarcığındaki pek çok sözlü eser bütün bu faktörleri bir arada bünyesinde barındırmaktadır. Bu sebeple Türk müziğini nesilden nesle, yozlaştırmadan aktarabilecek kalitede yeni eserler üretebilmek için tarihimizdeki besteci-söz yazarı uyumunun da incelenmesi gerekir. Klasik repertuvarımızda şaheser olarak nitelendirilen sözlü eserler; bilge şahsiyetlerin bütün devirlere hitap eden şiirlerinin büyük bestekârlar tarafından bestelenmesi ile ortaya konmuştur. Bu amaç doğrultusunda, çalışmamızda Türk musikisi evrenindeki yakın dönemden bir şair ve bestekâr birliği ele alınmış, Türk kültürüne katkıları bakımından örneklendirilmiştir. Ortak yönleri, kişilik özellikleri, hayat felsefeleri ve eserleri Türk müziğinin bozulmadan yaşatılması ve geliştirilmesi için sahip olunması gereken özellikleri büyük ölçüde ortaya koymaktadır. Cinuçen Tanrıkorur ve Mehmet Turan Yarar, Türk mûsikîsine, edebiyatına, diline ve kültürüne gönül vererek, bu yola ömrünü adamış bilim, kültür ve sanat insanları olarak saygın bir yer edinmişlerdir. Yaşadıkları dönemde Türk kültür ve sanatının neye ihtiyacı olduğunu tespit ederek, sorunları ve çözümlerini yazılarıyla aktarmışlardır. Bu çalışmada, bu iki sanatkârın ortak yönleri, hatıraları, mektupları, eserleri ve dostluklarına dair edinilen bilgilerin yer alması, bestecilik ve şairlikte yitirilmemesi gereken değerlerin anlaşılması bakımından önemlidir. Müşterek eserlerindeki uyumun örneklendirilmesi açısından Cinuçen Tanrıkorur’un tamamını Mehmet Turan Yarar şiirleriyle, Hacı Arif Bey’e ithafen bestelediği Kürdilihicazkâr Faslı kısaca değerlendirilmiştir. Cinuçen Tanrıkorur ve Mehmet Turan Yarar’ın müşterek eserlerinin sayısı 67’dir. Çalışmada eser incelemesi, röportaj ve kaynak taraması yöntemleri kullanılmıştır.