19. Aile Hekimliği Güz Okulu, İskele, Kıbrıs (Kktc), 24 - 28 Eylül 2025, ss.1, (Tam Metin Bildiri)
Ilgın İmir, Volga Kaymakçı, Emre Turşucu
Amaç: Kulak ağrısı, çocuklarda aile hekimliği pratiğinde en sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. Çoğu zaman basit nedenlere bağlı olmakla birlikte, nadiren çevresel ve beklenmedik etkenler de rol oynayabilir. Özellikle yaz aylarında kırsal bölgelerde çocukların tarımsal alanlarda bulunması, böcek ve kene gibi vektörlerle temas riskini artırmaktadır. Bu vaka, birinci basamakta tekrarlayan başvuruların dikkatli değerlendirilmesiyle saptanan çevresel bir maruziyeti ve buna bağlı gelişen sağlık sorununu ortaya koymaktadır.
Olgu: 2025 yazında, aynı mahallede yaşayan 5–8 yaş aralığında dört çocuk, kısa aralıklarla aile sağlığı merkezine kulak ağrısı, kaşıntı ve huzursuzluk şikayetleri ile başvurdu. Fizik muayenelerinde otoskop ile yapılan incelemede, dış kulak yolunda hareket eden veya ölü halde böcekler tespit edildi. Başvuruların benzerliği üzerine yapılan ayrıntılı öykü almada, çocukların aynı hafta içinde anneleriyle birlikte semizotu toplamak amacıyla tarlaya gittikleri, bazı çocukların otların üzerine uzandıkları öğrenildi. Ortamın kırsal ve yoğun bitki örtüsüne sahip olması, hem böcek hem de kene maruziyeti açısından riskliydi. Hastaların kulaklarındaki böcekler, uygun tekniklerle çıkarıldı. Gerekli görülen vakalara topikal antibiyotik ve antiinflamatuar damla tedavisi başlandı. Gerekli vakalar ise uygun şekilde üst basamağa sevk edildi. Ailelere kulak hijyeni, böceklerden korunma yöntemleri, açık alanlarda çocuk güvenliği ve kene riskleri konusunda eğitim verildi. Benzer maruziyetlerin önlenmesi amacıyla, ailelere çocukların tarımsal alanlarda başı ve kulakları koruyacak şekilde giydirilmesi önerildi.
Sonuç: Dış kulak yolunda böcek varlığı, özellikle yaz aylarında kırsal bölgelerde yaşayan veya tarım alanlarında bulunan çocuklarda görülebilir. Ancak bu vakada olduğu gibi, birden fazla çocuğun kısa sürede aynı şikayetle başvurması, çevresel bir ortak faktörün varlığını düşündürmelidir. Tarım alanlarında oyun oynayan veya bitki toplayan çocuklar, yalnızca böceklerle değil, kene gibi vektörlerle de temas edebilir. Keneler, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) gibi ölümcül hastalıkların bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle birinci basamak hekimlerinin benzer durumlarda çevresel öykü alması, vektör kaynaklı hastalık risklerini değerlendirmesi ve aileleri koruyucu önlemler konusunda bilgilendirmesi büyük önem taşır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde klinik gözlem ve çevresel öykü alma, sadece mevcut yakınmaların tedavisi için değil, gelecekte oluşabilecek sağlık sorunlarının önlenmesi açısından da kritik öneme sahiptir. Çocukların tarımsal alanlarda güvenliğinin sağlanması, böcek ve kene gibi vektörlerden korunması için aile eğitimi ve toplumsal bilgilendirme çalışmaları desteklenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Birinci basamak, Çevresel maruziyet, Kulak ağrısı