Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Toraks Derneği 25. Yıllık Kongresi, 2022, Antalya, Türkiye, 24 - 28 Mayıs 2022, ss.817, (Özet Bildiri)
GİRİŞ: Reaktif havayolu disfonksiyonu sendromu (RADS); daha önce astım semptomları olmayan bir hastada akut yüksek düzeyde irritan solunduktan sonraki ilk 24 saat içinde astım benzeri semptomların oluşması ve bu semptom ve bulguların 3 aydan daha uzun sürmesi ile karakterizedir. Bu çalışmada, polikliniğimize başvuran 4 mesleksel RADS olgusunun klinik ve fonksiyonel özellikleri ile tanı süreçlerinin anlatılması amaçlanmıştır.
OLGU: Meslek hastalıkları polikliniğimize mesleksel astım ön tanısı ile başvuran dört olgunun meslekleri; temizlik personeli, havuz temizlik personeli, polyester fabrikasında kimya teknisyeni ve turşu imalat işçisiydi. Havuz temizlik personelinin 4 yıl önce işyerinde kimyasalların taşınması sırasında traktör kasasının devrilmesi ile ağzı açık şekilde olan maddelerin saçılması sonucu yoğun sodyum dikloroizosiyanürat ve sülfürik asit maruz kalımı olduğu öğrenildi. Temizlik personelinin 1 yıl önce sodyum hipoklorit ve nitrik asit içeren yağ çözücüye yoğun maruz kalma nedeniyle iş kazası öyküsü mevcuttu. Kimya teknisyeni 6 yıl önce yoğun stiren monomer maruz kalımı ile sonuçlanan bir iş kazası geçirmişti. Turşu imalat işçisi 8 yıl önce yoğun sitrik asit, asetik asit ve sodyum hidroksite maruz kalım öyküsü bildirdi. Olguların ortak özelliği bu maruz kalım öncesinde astım tanılarının ya da benzeri şikayetlerinin olmaması ve maruz kalım sonrası 24 saat içerisinde nefes darlığı, hırıltılı solunum gibi semptomlar gelişmesiydi. Reaktif havayolu bulguları, iki vakada spesifik olmayan bronş provokasyon testi (NSBPT) ile ve diğer ince astım semptomları olmayan bir hastada akut yüksek düzeyde irritan solunduktan sonraki ilk 24 saat içinde astım benzeri semptomların oluşması ve bu semptom ve bulguların 3 aydan daha uzun sürmesi ile karakterizedir. Bu çalışmada, polikliniğimize başvuran 4 mesleksel RADS olgusunun klinik ve fonksiyonel özellikleri ile tanı süreçlerinin anlatılması amaçlanmıştır. OLGU: Meslek hastalıkları polikliniğimize mesleksel astım ön tanısı ile başvuran dört olgunun meslekleri; temizlik personeli, havuz temizlik personeli, polyester fabrikasında kimya teknisyeni ve turşu imalat işçisiydi. Havuz temizlik personelinin 4 yıl önce işyerinde kimyasalların taşınması sırasında traktör kasasının devrilmesi ile ağzı açık şekilde olan maddelerin saçılması sonucu yoğun sodyum dikloroizosiyanürat ve sülfürik asit maruz kalımı olduğu öğrenildi. Temizlik personelinin 1 yıl önce sodyum hipoklorit ve nitrik asit içeren yağ çözücüye yoğun maruz kalma nedeniyle iş kazası öyküsü mevcuttu. Kimya teknisyeni 6 yıl önce yoğun stiren monomer maruz kalımı ile sonuçlanan bir iş kazası geçirmişti. Turşu imalat işçisi 8 yıl önce yoğun sitrik asit, asetik asit ve sodyum hidroksite maruz kalım öyküsü bildirdi. Olguların ortak özelliği bu maruz kalım öncesinde astım tanılarının ya da benzeri şikayetlerinin olmaması ve maruz kalım sonrası 24 saat içerisinde nefes darlığı, hırıltılı solunum gibi semptomlar gelişmesiydi. Reaktif havayolu bulguları, iki vakada spesifik olmayan bronş provokasyon testi (NSBPT) ile ve diğer iki vakada günlük PEF değişkenliğinin %20 üzerinde olması ile doğrulandı. Brooks kriterlerini karşılayan olgulara mesleksel RADS tanısı konuldu. Sorumlu ajanların solunum sistemi üzerindeki tahriş edici ve korozif etkileri literatür araştırması ile kontrol edildi. Bu bulgulara yol açabilecek diğer akciğer hastalıkları görüntüleme ve fizik muayene ile dışlandı. Brooks kriterlerini karşılayan olgulara mesleksel RADS tanısı konuldu.
SONUÇ: RADS olguları akut dönem tedaviden sonra büyük oranda işe geri dönmektedir. Koruyucu önlemler altında düşük doz maruz kalım ile çalışmaktadır. Ancak kontrolsüz astım gelişmesi durumunda bu çalışanların maruz kalım olabilecek iş ortamından tamamiyle uzaklaştırılması gerekebilir. Bu olgularda; takipte kronik rinit, çoklu kimyasallara karşı algılanan intolerans ve işyerinde tahriş edici maddelere kazara maruz kalmaktan kaynaklanabilen travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Astım olgularında detaylı maruz kalım sorgulanması mesleksel yoğun irritan maruz kalımının araştırılması RADS ve eşlik edebilecek hastalıkların tanısının konulması ve olguların takibi açısından belirleyici olacaktır.
Anahtar Kelimeler: mesleksel astım, reaktif hava yolu disfonksiyonu sendromu, yoğun irritan