Akademik Veri Yönetim Sistemi
DİSİPLİNLERARASI AKADEMİK ARAŞTIRMALAR III: GIDA ÜRETİMİ, GIDA GÜVENLİĞİ, İŞGÜCÜ PİYASASI, YÖNETİM MUHASEBESİ VE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNDEKİ GELİŞMELER, PROF. DR. KÂMİL TÜĞEN; PROF. DR. EMİNE KIZILTAŞ UZUNALİ, Editör, İKSAD, Ankara, ss.84-109, 2024
Bibliyometri, diğer uygulamaların yanı sıra bilim insanlarının çıktılarını, üniversiteler arasındaki işbirliğini, devlete ait bilim fonlarının ulusal araştırma ve geliştirme performansı ve eğitim verimliliği üzerindeki etkisini değerlendirmek ve analiz etmek için önemli bir araçtır (Moral-Muñoz vd., 2020). Bibliyometrik parametrelerin anlamının doğru bir şekilde anlaşılması, araştırmacıların performans analizinde ve dergilerin atıf durumlarının analiz edilmesine yardımcı olur, alanda araştırmacıların doğru eser ve dergilere odaklanmasını sağlar ve akademik üretkenliğin nesnel ölçütler ile hesaplanmasını sağlamaktadır (Choudhri vd., 2015). Bir araştırma alanını incelemek için iki temel bibliyometrik yöntem belirlenmiştir. Bunlar; bilim haritalama ve performans analizidir. Performans analizi, bilimsel aktör gruplarını (ülkeler, üniversiteler, bölümler, araştırmacılar) belirleyerek ve bu grupların çalışmalarının etkisini bibliyografik verilere dayalı olarak değerlendirmeyi hedefler. Öte yandan, bir araştırma alanının entelektüel, sosyal veya kavramsal yapısından bilginin çıkarılması, bibliyografik ağlara dayalı bilim haritalama analizi yoluyla yapılabilir (Gutiérrez-Salcedo vd., 2018). Genellikle, bibliyometrik araştırmaların başlangıcından bugüne kadar, bilim haritalama olarak adlandırılan bibliyometrik ağların görselleştirilmesi fikri büyük ilgi görmüştür. Görselleştirme, yayınlar veya dergiler arasındaki atıf ilişkileri ağlarından araştırmacılar arasındaki ortak yazarlık ilişkileri ağlarına veya anahtar kelimeler arasındaki ortak oluşum ilişkileri ağlarına kadar birçok farklı bibliyometrik ağı analiz etmek için güçlü bir yaklaşım olarak öne çıkmıştır. Araştırmacılar zaman içinde giderek daha büyük ağları analiz etmeye başlamış, bu durum daha gelişmiş görselleştirme tekniklerine ve araçlarına ihtiyaç duyulmasına yol açmıştır (Van Eck & Waltman, 2014). Bibliyometrik ağları görselleştirmek ve bilimsel üretkenliği izlemek için kullanılabilecek birçok yazılım aracı vardır (Damar & Özdağoğlu, 2022; Damar vd., 2021; Damar & Aydın, 2021). Bu araçlardan bazıları genel istatistiksel veya ağ analizi araçlarıdır. Diğer araçlar ise bibliyometrik ağları görselleştirmek için özel olarak geliştirilmiştir. Bu çalışma içinde bibliometrik ve bilimetrik analizler için kullanılan popüler uygulamalar, web siteleri, raporlama araçları ve paket programlar açıklanmaktadır. Analizler için kullanılan popüler veri toplama kaynakları, performans analizi ve görselleştirme araçları da dahil olmak üzere bibliyometrik ve scientometrik analizler yapmak için mevcut çeşitli araçların güncel bir incelemesi ortaya konulmaktadır. Çalışmanın bilimsel üretkenlik izleme yaklaşımına ve yükseköğretim çalışmaları alanı adına bir farkındalık oluşturacağı ve kural koyucular ve alan araştırmacıları için oldukça faydalı bir eser olduğu düşünülmektedir. Bu amaçla aşağıda sırasıyla bilimsel üretkenlik çerçevesinde biliyometri ve bilimetri kavramları, bibliyometride kullanılan iki temel yöntem olan performans ve ağ analizleri, bibliyometrik veri tabanları okuyucunun ilgisine sunulmaktadır.
Bibliometrics is an important tool for assessing and analyzing the output of scientists, collaboration between universities, the impact of government science funding on national research and development performance and educational productivity, among other applications (Moral-Muñoz et al., 2020). A proper understanding of the meaning of bibliometric parameters helps to analyze the performance of researchers and the citation status of journals, enables researchers in the field to focus on the right works and journals, and enables academic productivity to be calculated with objective criteria (Choudhri et al., 2015). Two basic bibliometric methods have been identified to examine a research field. These are science mapping and performance analysis. Performance analysis aims to identify groups of scientific actors (countries, universities, departments, researchers) and evaluate the impact of their work based on bibliographic data. On the other hand, the extraction of knowledge from the intellectual, social or conceptual structure of a research field can be done through science mapping analysis based on bibliographic networks (Gutiérrez-Salcedo et al., 2018). Generally, from the beginning of bibliometric research until today, the idea of visualizing bibliometric networks, called science mapping, has attracted great interest. Visualization has emerged as a powerful approach to analyze many different bibliometric networks, ranging from networks of citation relationships between publications or journals to networks of co-authorship relationships between researchers or networks of co-occurrence relationships between keywords. Over time, researchers have started to analyze larger and larger networks, leading to the need for more advanced visualization techniques and tools (Van Eck & Waltman, 2014). There are many software tools that can be used to visualize bibliometric networks and monitor scientific productivity (Damar & Özdağoğlu, 2022; Damar et al., 2021; Damar & Aydın, 2021). Some of these tools are general statistical or network analysis tools. Other tools are specifically developed to visualize bibliometric networks. This study describes popular applications, websites, reporting tools, and software packages used for bibliometric and scientometric analyses. It provides an up-to-date review of the various tools available for conducting bibliometric and scientometric analyses, including popular data collection sources used for analyses, performance analysis and visualization tools. It is believed that the study will raise awareness of the scientific productivity monitoring approach and the field of higher education studies and will be a very useful work for policy makers and researchers in the field. For this purpose, the concepts of sciometrics and sciometrics within the framework of scientific productivity, performance and network analysis, which are the two basic methods used in bibliometrics, and bibliometric databases are presented to the reader's interest respectively.
Link: https://www.researchgate.net/publication/377079096_KAVRAMSAL_OLARAK_BIBLIYOMETRI_BILIMETRI_BILIMSEL_PERFORMANS_ANALIZI_-_BILIMSEL_HARITALAMA_VE_BIBLIYOMETRIK_VERI_TABANLARI