Technical Report, pp.1-39, 2022
Dokuz
Eylül Üniversitemizin desteklediği BAP projesi kapsamında, Şiddetli Rüzgârlar
ve Fırtınalar Çok Yönlü Toplumsal-Kurumsal Direnç Analizi başlığı altında,
belirtilen Fırtına konulu disiplinlerarası ve trans-disipliner çalışmanın
güçlendirilmesi amacıyla İzmir Valiliğimizin desteğiyle, 31 Mart 2022 tarihinde
kamu kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarımızdan temsilcilerinin
katkısıyla, bütün gün süren yuvarlak
masa çalışma modelinde veri toplama gerçekleştirilmiştir. Aşağıda ana
başlıkları itibariyle de görüldüğü gibi Fırtına’nın farklı konularla ilişkisi
araştırılmış ve GZFT (Güçlü Yanlar, Zayıf Yanlar, Fırsatlar, Tehditler) analizi yapılırken eylem planları da
oluşturulmuştur.
Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı’nın (AFAD) Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü’nde fırtına
aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır;
“Fırtına: Doğaya ve insanlara zarar veren, hızı 23 ve 26 metre/sn (82.8
-93.6 km/s/hour) arasında değişen rüzgâr. Rüzgâr hızı ve şiddeti arttıkça
doğaya ve insanlara vermiş olduğu zararlar da artmaktadır. Tek başına
kullanıldığında, rüzgâr fırtınası anlamını taşır. Şiddetli rüzgârlar
beraberlerinde yağmur, kar, dolu, kum vb. unsurları da getirdiklerinden ötürü
kar fırtınası, kum fırtınası, toz fırtınası gibi isimler alırlar”(AFAD,
2014). Fırtına tanımı gereği, şiddetli rüzgârların fırtına kapsamında
değerlendirilebilmesi açısından rüzgâr hızının da tanımlanması gerekmektedir.
Bofor rüzgâr
skalası, rüzgâr şiddetine göre bir
tanımlamayı mümkün kılarken, günümüzde rüzgâr hızını hassas bir şekilde
ölçebilen aletlerin (anemometre) gelişimi ile Bofor skalası da rüzgâr hızı
cinsinden verilebilmektedir. Bu skalaya göre rüzgâr hızının 17,2-20,7 m/sn.
(61,9-74,5 km/saat)[1]
değer aralığı ve üzerinde olması hali fırtına olarak tanımlanmaktadır (MGM,
2020).
1. Doğal Kaynaklar Yönetimi (Planlamadan-Kontrole kadar süreçte
flora, fauna, yer altı ve yer üstü kaynakları, mevzuat analizi, gelecek
senaryoları ) konusunda sorun listesi, politika, hedef, eylem ve GZFT
çalışması,
2. Mekân analiz, fiziksel/coğrafi,
yapısal ve teknik göstergeler (imar, planlama, yerleşim kuralları vb, mevzuat analizi, gelecek
senaryoları) konusunda
sorun listesi, politika, hedef, eylem ve GZFT çalışması,
3. Mali ve Ekonomik Yapılar, Kalkınma/Refah göstergeleri
(enerji, turizm, vb
sektörel yapılar, mevzuat analizi, gelecek senaryoları) konusunda sorun listesi, politika,
hedef, eylem ve GZFT çalışması,
4. Afetler ve Kurumsal-Toplumsal
Sorumluluk ve Kapasite Geliştirme (Düzensiz
yerleşim, yangın, kuraklık, gıda, besin bitki güvenliği, terörizm, deprem risk
bölgeleri, doğal afetler (sel, taşkın, çığ vb.), toplumsal kapasite
yetersizliği, yetersiz eğitim, sorumsuzluk, bilgisizlik, teknik ve ekonomik
zayıflıklar, Afetlerde Kurtarma ve önleme, güvenlik yönetimi, erken uyarı, katılım,
gönüllülük, sorumluluk, mevzuat analizi, gelecek senaryoları) konusunda sorun listesi, politika,
hedef, eylem ve GZFT çalışması,
5. Kültür ve Tabiat Varlıklarının
Korunması, (Risk Planlaması, mekânsal planlama, risk
haritalarının hazırlanması, kurumsal toplumsal sorumluluk, mevzuat analizi,
gelecek senaryoları)
konusunda sorun listesi, politika, hedef, eylem ve GZFT çalışması.