3. Uluslararası 9. Ulusal Yoğun Bakım Hemşireliği Kongresi, Antalya, Turkey, 9 - 12 November 2022, pp.193-194
Deliryum
ile İlgili Seçili Kanıt Rehberlerinin İncelenmesi
Özet
Giriş-amaç
Deliryum, hastanede kalış süresini ve mortaliteyi
arttıran hızlı başlangıçlı ve geri dönüşümü
olabilen bilişsel bozukluk olarak tanımlanmıştır
(APA 2013). Sağlık çalışanlarının risk altındaki hastaları belirlemesi
ve hastanede yatan hastalarda deliryumu önlemesi ve yönetmesi önemlidir (Rivosecchi
RM 2015). Bu çalışmanın amacı; deliryum ile ilgili güncel kanıt rehberlerinin
incelenmesi ve sonuçlarının paylaşılmasıdır.
Bulgular
Deliryum
ile ilgili çok sayıda rehberler bulunmaktadır. Bunlar arasında; güncel olanlar
kronolojik sıraya göre Yaşlılarda
Deliryum Demans Depresyon Önleme ve Bakım (RNAO 2016),
Ağrı
Ajitasyon Deliryum İmmobilizasyon ve Uyku Rehberi (PADİS 2018), Deliryum
riskinin azaltılması ve yönetimi (SIGN 2019), Deliryum: Önleme, Tanı ve Yönetim Klinik
Rehber
(NICE 2019), Avustralya Komisyonu Sağlık Hizmetlerinde Güvenlik ve
Kalite/ Deliryum Klinik Bakım Standartları 2021 (ACSQHC 2021),
bulunmaktadır. Bu rehberler özetle deliryum tanılama ve risk değerlendirme, önleme
ve yönetme gibi konularda öneriler vermektedir.
Deliryum
kanıt rehberlerinin önerileri şu başlıklar altında toplanmıştır.
*Deliryum
tanılama ve risk değerlendirme: Kritik olarak hasta
yetişkinler, geçerli bir tanılama aracı kullanılarak deliryum açısından düzenli
olarak değerlendirilmelidir. İlk görüşmede ve kişinin durumunda bir değişiklik
varsa deliryum risk faktörleri yönünden yaşlı bireyleri değerlendirin (RNAO
2016, PADİS 2018)
*Deliryumu
önlemek için girişimler: Değerlendirmelerinde
deliryumu işaret eden bireyler için klinik değerlendirmeleri kullanarak altta
yatan nedenleri ve katkıda bulunan faktörleri belirleyin. Kritik
hasta yetişkinlerde deliryum için değiştirilebilir risk faktörlerini azaltmaya,
bilişi iyileştirmeye ve uyku, hareketlilik, işitme ve görmeyi optimize etmeye
odaklanan çok bileşenli, farmakolojik olmayan bir müdahale kullanınız (RNAO
2016, PADİS 2018). Deliryum riski taşıyan bir hastaya, deliryumu önlemek için
davranış, biliş ve fiziksel durumundaki değişiklikler için düzenli olarak
izlenir. Uygun müdahaleler, planlı bir kabulden önce veya hastaneye kabul
sırasında, hasta ve ailesi veya bakıcısıyla görüşülerek belirlenir (SIGN 2019, ACSQHC
2021).
*Deliryumun
yönetimi: Deliryum teşhisi konan kişilerde, olası altta yatan
nedeni veya nedenlerin kombinasyonunu tanımlayın ve yönetin (NICE 2019).
Sonuç
Sonuç
olarak Deliryum ile ilgili rehberlerin ulaşılabilir olması ve sağlık
çalışanları tarafından kullanılması deliryumun önlenmesi ve yönetilmesi
açısından önemlidir.
Anahtar
Kelimeler: deliryum, kanıta dayalı uygulama, hemşire.