Akademik Veri Yönetim Sistemi
DEU.GSF.GTESB. Uluslararası Geleneksel Sanatlar Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 16 - 18 Kasım 2006, ss.263-273, (Tam Metin Bildiri)
Geleneksel Sanatlar
çerçevesinde kabul ettiğimiz çini sanatının algılanmasına, kuramsal açıdan
yaklaşılıp, modern sanat anlayışından faydalanarak, var olan görsel örüntüleri
ve bu örüntüleri oluşturan temel birtakım algısal faktörleri ortaya sererek,
irdelenmesi gereğine inanmaktayız.
Sanat tarihçi Bedrettin CÖMERT ‘in ‘’ Hangi
türden olursa olsun, bir sanat ürününün tadılması, onun kavranmasıyla doğru
orantılıdır. Eseri ne kadar anlamışsak, elde edeceğimiz hazda o kadar yüksek
olacaktır. Anlamak ise, araştırmakla, irdelemekle, aklın dışındaki güçlere
elverdiğince az pay bırakmakla, sezgi ve izlenimlerimizi dile döküp başkalarına
iletir hale getirmekle gerçekleşebilir. ‘’ sözlerinden hareketle, bizde çini
sanatına motifsel açıdan yaklaşarak, onun tadılması yönünde bir adım atmış
olacağız.
Görsel algılamanın,
bütün sanat dallarında kuramsal değer taşıdığını biliyoruz. Bu kuramların çini
sanatında ne denli geçerli olduğu düşüncesinden hareketle, çini sanatının
estetik değerleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çini ürünler gerek sayıca
gerekse çeşit açısından oldukça zengin olması nedeniyle, konuya sadeleştirerek,
örnekleri yalnızca 16.yüzyılda yapılmış olan birkaç tabak ile sınırlı bıraktık.
Örneklerin özellikle 16. yüzyıldan seçilme nedeni ise; konuya açıklık getirecek
ölçüyü taşıması desen, renk, üslup ve form açısından oldukça zengin olmasıdır.
Görsel algılamanın
çerçevesinde ele alınan, 16. yüzyıl çini tabak örneklerine Şekil, Biçim, Denge,
Perspektif, Renk, Dışavurum gibi bakış açılarından yaklaşılıp, ele alınmıştır.