KAYSEM Türk Kamu Yönetiminin Yapısal ve İşlevsel Sorunları Sempozyumu, Konya, Turkey, 13 - 14 May 2010, pp.1-10
TOPLUMSAL SİYASALLAŞMADA ETKİLİ
DEMOKRATİK - İZLENEBİLİR YEREL
YÖNETİMLER
ve
YEREL YÖNETİMLER ÖZERKLİK ŞARTI KATMA
PROTOKOLÜ
Prof. Dr. Zerrin Toprak-Dokuz Eylül Üniversites
Demokratik katılım ve hizmetlerde etkinlik sağlanarak yerel hizmetlere erişime odaklanan uluslar arası yaklaşımlarda, hemen her konunun ele alınış biçiminde “toplumun bütün kesimlerinde gelişmenin” ne kadar önemli olduğu belirtilmektedir. Toplumda demokratik hayatın gelişimi için bir dizi hedef ve kurallar öne çıkmaktadır. Bu konuda öncelikle yapılması gereken, bütünleşik hareket etmeyi kolaylaştıran, yerel ve ulusal düzeyde biçimlendirilmiş uygun normatif düzenlemelerdir. Yerel demokrasinin tüm boyutlarına erişim, yönetim modeli ne olursa olsun, katılımcı yönetime saygının uygulamadaki ilk göstergeleri durumundadır.
Demokrasi, insan hakları ve
hukukun üstünlüğü çalışmalarına odaklı Avrupa Konseyi’nin organlarından olan
“Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi’nin” çalışmalarının temelinde yerel
demokrasi ile ilgili önemli bir ortak adım Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik
Şartı(1985) olup, ülkemizde de “en çok bilinen” belgedir. Şartla bağlantılı ve 16.11.2009
tarihinde imzaya açılmış Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Katma
Protokolü(2009) hükümleri 8 üye ülkenin imzasıyla yürürlüğe girme
koşuluna bağlanmıştır. 2012 yılında yürürlüğe girmiştir. Türkiye
henüz imzalamamıştır.
Söz konusu Protokolün temel unsurları dikkate alındığında, Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’nda ortaya konulan “idari ve mali özerklik” “katılım” ve “hizmette yerellik önceliği/subsidiyarite” ilkelerinin uygulanabilirliğinin izlenebilmesi ve bu konudaki performansın saptanabilirliğini artıracak ek hükümler ile yerel yönetimlerin çalışmalarının desteklendiği görülmektedir. Protokolde iki temel konu öne çıkmaktadır.