Akademik Veri Yönetim Sistemi
Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, sa.54, ss.1382-1405, 2022 (TRDizin)
Din ve mezheplerini yayma amacıyla yola koyulan Hristiyan misyonerler, bu amaçlarını daha verimli bir
şekilde gerçekleştirebilmek için gittikleri yerlerde çeşitli faaliyetler de bulunmuşlardır. Eğitim bu
faaliyetlerin içinde misyonerlerin hedefledikleri amaçlara ulaşmaları için onlara en çok yardım eden ve en
önemli uygulama alanı olmuştur.
Osmanlı genelinde bunu deneyen ve başarılı olan Hristiyan misyonerler Suriye ve Lübnan özelinde
giriştikleri eğitim faaliyetlerinden de pozitif bir geri dönüş aldıkları vakit bu sefer birbirleriyle rekabete
tutuşmuşlardır. Bu rekabetin taraflarını oluşturan Katolik Cizvitler ve Protestan misyonerler eğitim
alanında birbirlerine üstünlük kurmak için hamileri olan Avrupalı devletler ve Amerika’dan yardım
almışlardır. Yerli işbirlikçiler bulmak, okullar açmak, ücretsiz eğitim kitapları dağıtmak, kız çocuklarının
eğitimine eğilmek, bölge halkının eğitimle ilgili isteklerine kulak vermek gibi birçok hamleler
yapmışlardır.
Bu rekabetin kızıştığı 19.yüzyıl ikinci yarısından itibaren Osmanlı da üçüncü bir etken olarak olaya
müdahil olmak istese de geç harekete geçmiştir. Bu çalışmada bütün bunlar tafsilatıyla ele alınarak,
rekabetin nedenleri ve sonuçlarına, bölge halkı üzerindeki etkisine ışık tutulmaya çalışılacaktır.
Christian missionaries, who set out to spread their religion and sects, also found various activities in the
places they went in order to achieve these goals more efficiently. Among these activities, education has
been the most important and helpful field of practice for missionaries to achieve their goals.
Christian missionaries, who tried and succeeded in this throughout the Ottoman Empire, competed with
each other when they received positive feedback from their educational activities in Syria and Lebanon.
Catholic Jesuits and Protestant missionaries, who formed the sides of this rivalry, received help from their
European states and America to gain superiority over each other in the field of education. They made
many moves such as finding local collaborators, opening schools, distributing free education books,
focusing on the education of girls, and listening to the demands of the local people regarding education.
Since the second half of the 19th century, when this rivalry was heating up, the Ottomans took action late,
although they wanted to be involved as a third factor. In this study, all these will be discussed in detail, and the reasons and results of competition will be tried to shed light on its effect on the people of the
region.