Akademik Veri Yönetim Sistemi
23. KROMATOGRAFİ KONGRESİ, Balıkesir, Türkiye, 18 - 21 Eylül 2025, ss.1-2, (Tam Metin Bildiri)
Sudan boyaları, özellikle Sudan I ve Sudan II, toksik ve potansiyel
karsinojenik özellikleri nedeniyle gıdalarda kullanımı yasaklanmış sentetik azo
boyalardır[1]. Ancak, bazı baharat ürünlerinde yasa dışı renklendirici olarak
tespit edilmeye devam etmeleri, halk sağlığı açısından önemli riskler
oluşturmaktadır[2]. Bu çalışmada, iyonik sıvısı kullanılarak iyonik sıvı bazlı
dağıtıcı sıvı–sıvı mikroekstraksiyon (IL-DLLME) temelli yeni bir ön
zenginleştirme yöntemi geliştirilmiş ve Sudan boyalarının yüksek performanslı
sıvı kromatografisi (HPLC) ile tayini gerçekleştirilmiştir[3]. İyonik sıvı hacmi,
dispersif çözücü türü ve miktarı, pH, ekstraksiyon süresi ve tuz etkisi gibi
parametreler incelenmiş ve optimum koşullar belirlenmiştir. Belirlenen koşullar
altında yapılan analizlerde geniş doğrusal aralık (3–1000 µg L⁻¹), yüksek
korelasyon katsayısı (R² > 0,995) ve düşük tespit (LOD: 1,05–1,18 µg L⁻¹)
ile tayin limitleri (LOQ: 3,85–5,94 µg L⁻¹) elde edilmiştir. Geliştirilen
yöntem, toz kırmızı biber örneklerine başarıyla uygulanmıştır. Yapılan geri
kazanım çalışmaları sonucunda değerler %85–98 aralığında bulunmuştur. Yüksek
ekstraksiyon verimi, kısa işlem süresi, düşük çözücü tüketimi ve çevre dostu
karakteri ile bu yöntem, baharat gibi kompleks gıda matrislerinde Sudan
boyalarının hızlı ve güvenilir tayini için uygun, uygulanabilir ve etkili bir
analiz stratejisi olarak değerlendirilmektedir.