Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSLARARASI TOPLUMSAL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, İzmir, Türkiye, 15 - 18 Mayıs 2025, ss.57, (Özet Bildiri)
SANATTA OTONOMİ VE YAPAY ZEKÂ RESİMLERİ: İNSAN YARATICILIĞININ YENİ SINIRLARI Engin ASLAN Özet: Yapay Zekâ (Artificial Intelligence- AI), bilim, teknoloji ve diğer birçok alanda son yıllardaki gelişimiyle birlikte, çağın getirmiş olduğu teknolojik yeniliklere sürekli olarak eklemlenerek kendisine farklı alanlar açmaktadır. Yapay zekânın sanat alanındaki üretimleri ise doğrudan resim, fotoğraf, heykel, sinema ve grafik gibi sanat disiplinleri ile ilişkili bazı tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu bakımdan makine üretimlerinin sanat alanı içerisinde niteliksel bir karşılığının olup olmadığı sorunsalı daha karmaşık hale gelmiştir. Sanatta otonomi (özerklik) kavramı ile yapay zekâ resimlerinin insan yaratıcılığının sınırlarına ilişkin tartışma, sanatçılar bağlamında değerlendirildiğinde, söz konusu otonomi olgusunun sınırlarını genişleterek, bu bağlamı derinden etkilediği söylenebilir. Yapay zekâ algoritmik üretim sürecinin çalışma prensibi ile sanat alanının mecrası ve sanatta otonomi ya da yaratım olgusu arasındaki diyalektik, daha çok insanın hayat pratikleriyle yani; başarı/başarısızlık, deneysellik, düşünce, duygu ve hayal kırıklığı gibi olguların bütününden sentezlenen özelliklerle biçimlenmektedir. Dolayısıyla, “sanat yapıtları” ile yapay zekâ üretim nesneleri arasındaki ihtilaflı alan, sürekli olarak bu türden tartışmaları gündemde tutmaktadır. Bu makalede, Yapay zekâ üretimlerinin insan yaratıcılığı üzerindeki etkileşimlerinin yanı sıra, insan-makine iş birliği (melez sanat) ile ortaya konan üretimler resim sanatı üzerinden karşılaştırmalı olarak ele alınarak, sanatta otonomi kavramı üzerinden tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, Sanat, Resim, Otonomi, Yaratıcılık.
ART AUTONOMY AND ARTIFICIAL INTELLIGENCE PAINTING: THE NEW LIMITS OF HUMAN CREATIVITY
Abstract: Artificial Intelligence (AI), with its development in science, technology and many other fields in recent years, opens up different areas for itself by constantly adding to the technological innovations brought by the age. The productions of artificial intelligence in the field of art have brought along some debates directly related to art disciplines such as painting, photography, sculpture, cinema and graphics. In this respect, the problematic of whether. When the concept of autonomy in art and the discussion on the limits of human creativity in artificial intelligence paintings are evaluated in the context of artists, it can be said that the autonomy phenomenon in question has deeply affected this context by expanding its boundaries. The dialectic between the working principle of the AI algorithmic production process and the medium of the field of art and the phenomenon of autonomy or creation in art is shaped more by the characteristics synthesised from the whole of human life practices, i.e. success/failure, experimentation, thought, emotion and disappointment. Therefore, the contested space between ‘works of art’ and objects of AI production constantly keeps such debates on the agenda. In this article, besides the interactions of AI productions on human creativity, the productions produced by human-machine cooperation (hybrid art) will be discussed comparatively through the art of painting and discussed through the concept of autonomy in art.
Key Words: Artificial Intelligence, Art, Painting, Autonomy, Creativity.