Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Ulusal Çocuk Genetik Kongresi, İzmir, Türkiye, 7 - 09 Ekim 2021
KS-05 Scn1A İlişkili İki Farkli Fenotip
Duygu Aykol Elitez1, Semra Hız Kurul1, Murat Derya Erçal2
1 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Nöroloji Bilim Dalı
1 Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Genetik Bilim Dalı,izmir
SCN1A, sodyum kanalının alfa-1 subünitini kodlamaktadır. SCN1A’daki mutasyonlara yönelik
yapılan fonksiyonel çalışmalarda bu mutasyonların sodyum geçişini değiştirip nöronal
hipereksitabiliteye neden olarak nöbet eşiğini düşürdüğü gösterilmiştir. SCN1A en iyi bilinen
epilepsi genlerinden birisidir. SCN1A ile ilişkisi en iyi tanımlanmış epilepsi fenotipi Dravet
sendromu ve febril nöbet artı jeneralize epilepsidir. Fakat SCN1A, diğer epilepsi
sendromları(temporal lob epilepsisi, idiopatik/genetik jeneralize epilepsi,basit febril
konvülziyon),hemiplejik migren, otizm spektrum bozukluğu ile de ilişkili bulunmuştur. Dravet
sendromu, global gelişme geriliği ve dirençli epilepsi ile seyreden bir epileptik ensefalopatidir.
Tipik olarak infantil dönemde başlayan uzamış febril hemiklonik veya generalize tonik-klonik
nöbetler görülürken,1-4 yaş arasında afebril,miyoklonik, fokal, atipik absans, atonik vasıfta
nöbetler görülmektedir. Nöbetler standart antiepileptik tedaviye yanıt vermemekte ve etkilenen
çocuklarda başlangıçta normal olan bilişsel, davranışsal ve motor fonksiyonlarda bozulma
görülmektedir. Dravet sendromlu hastalardaki SCN1A mutasyonu büyük oranda ‘de novo
‘olarak oluşmaktadır. SCN1A mutasyonlarında fenotip-genotip ilişkisi ile ilgili her geçen gün
yeni bilgiler eklenmektedir. Jeneralize epilepsi ve febril konvülziyonlarda, Dravet sendromuna
göre büyük protein kayıplarına yol açmayan yanlış okuma mutasyonları daha sık
görülmektedir. Bu yazıda SCN1A mutasyonu olup farklı klinik seyir gösteren iki olgumuzun
sunulması amaçlanmıştır. Olgu 1:İlk nöbeti 4 aylıkken aşı sonrası başlayan, febril, afebril,
klonik, tonik klonik, miyoklonik, generalize ve fokal vasıfta nöbetleri olan 4 yaş kız hastamızda
başlangıçta nöromotor gelişim basamakları olağan olmasına rağmen izlemde davranış
problemleri ve ağır psikomotor retardasyon gelişmiştir.Olgunun çoklu antiepileptik alımına
rağmen halen nöbetleri devam etmektedir. Kraniyal manyetik rezonans görüntülemesi(MRG)
normal olan olgunun SCN1A geni ekzon-3‘te heterozigot c.61T>C/p.Ser21Pr değişimi
saptanmıştır. Olgu tipik Dravet sendromu kliniği göstermektedir. Olgu 2:İlk kez 3.5 aylıkken
nöbetleri başlayan 4 yaş olgunun febril, afebril,fokal jeneralize tonik-klonik vasıfta nöbetleri
olmaktadır. Kraniyal MRG normal saptanmıştır. Olgunun SCN1A geninin 4.intron ‘splice
donor’ bölgesinde patojenik heterozigot c.602G>A mutasyonu saptanmıştır. Olgunun nöbetleri
tekli antiepileptik tedavi ile kontrol altında olup olguda herhangi bir davranış anormalliği veya
psikomotor gelişim geriliği yoktur. SCN1A geninde mutasyon olan bu iki olgu çok farklı klinik
seyir göstermektedir. SCN1A mutasyon spektrumu her geçen gün genişlemekte ve bu konuda
genetik, klinik bilgiler artmaktadır. Spektrumun geniş olmasının gen üzerindeki mutasyonların
yerleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Patofizyolojik mekanizmalar üzerindeki
bilgilerimizin artması genotip-fenotip ilişkisinin daha iyi anlaşılmasını sağlayarak tedavi
seçimlerine yön verecektir.
Anahtar Kelimeler: SCN1A ilişkili hastalıklar, Dravet sendromu, epilepsi