Research Information System
Yara ve Yanık Sempozyumu & Hemşirelik Sempozyumu, Antalya, Turkey, 20 - 22 October 2023
Amaç: Yanık hastalarının onuruna saygıya ilişkin çalışmaları değerlendirmektir.
Yöntem: Literatür taraması, “yanık yarası”, “insan onuruna saygı”, “etik” ve “hemşirelik” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılmıştır.
Bulgular: Önemli etik ilkelerden biri olan insan onuruna saygı göstermek hemşirelerin mesleki görevidir. Ciddi yanıkların agresif doğası yanında hastalar fiziksel fonksiyonlarda bozulma, şekil bozuklukları ve psikolojik sıkıntılar yaşamaktadır. Bu sonuçlarla baş edebilmenin ağır yükü yanık mağdurlarının insanlık onurunu tehdit edebilir. Bu durum hastaların onurunun korunmasına yönelik hemşirelik yaklaşımlarına duyulan gereksinimi artırmaktadır. Literatürde yanık hastalarının onurunun korunmasına yönelik çalışmalar yetersizdir. Ulaşılabilen çalışmalarda yanık hastalarının onurlarının temel yönlerinin saygı duyulmak, ifşa edilmemek, bilgilerinin gizli tutulduğunu ve ihtiyaçlarının karşılandığını hissetmek, kontrolün kendilerinde olduğunu ve özerkliğe sahip olduklarını hissetmek, mahremiyetlerinin korunması, değerlerine saygı duyulduğunun hissedilmesi ve yeterli desteğin alınması olduğu belirtilmiştir. Yanık yaralanmalarının ciddi psikolojik, sosyal, kültürel ve ruhsal sonuçları göz önünde bulundurulduğunda, yanık bakımının etik yönünün geliştirilmesine yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Yanık hastasıyla hemşireler arasındaki empatik iletişimin bileşenleri empati, etkili iletişim ve hastalara zaman ayırmadır. Ciddi bir travma olan yanık deneyimleri, ağrılı ve zorlu tedavi süreci, vücutlarındaki şekil bozuklukları ve çevresindeki kişilerin acıma ifadeleri, yanık hastalarına kendilerine onurlu bir şekilde davranılmadığını hissettirir. Hemşireler bakım sırasında kimliklerine ve özerkliklerine saygı göstererek ve hastaları tedavi planlarına dahil ederek onurlarını koruyabilir. Saygı gösterirken insan eşitliğine, hasta özerkliğine, inanç ve değerlere, cinsel mahremiyete saygı ve acımaktan kaçınmaya özen gösterilmelidir. Diğer önemli unsurlar ağrıyı giderme, psikolojik ve sosyal destektir.
Sonuç: Yanık hastalarının yaşadığı zorlu süreç insanlık onurunu tehdit edebilmektedir. Bu nedenle hemşirelerin bakımda etik açıdan duyarlı olmaları önemlidir.
Anahtar Kelimeler: hemşirelik etiği , insan onuru , Yanık