2024 İç Hastalıkları Kış Okulu, 22 - 25 Şubat 2024, ss.1-200, (Özet Bildiri)
Amaç: Hipotiroidi,tedavisi levotiroksin(LT4)sodyum preparatları ile yapılan tiroid hormonlarının yetersiz salınımı sonucu ortaya çıkan yaygın bir hastalıktır.Toplumda en sık nedenleri; Hashimato tiroiditi,RAİ(radyoaktif iyot tedavisi) tedavisi ve tiroidektomidir.Rezidüel tiroid fonksiyonu olan hastalarda günlük doz ihtiyacı 1,6 µg/kg/gün’dür. Ancak tiroid dokusu olmayan hastalarda doz gereksinimi 100-250 µg/gün olabilir.Yüksek doz levotiroksine(>1,9 mcg/kg/gün)rağmen yanıtsız olgularda refrakter hipotiroididen bahsedilir.Refrakter hipotiroidinin ana nedenleri; tedavi uyumsuzluğu,ilaçlar,gastrointestinal sistem bozuklukları,beslenme,artmış levotiroksin ihtiyacı şeklinde sınıflandırılabilir.Bu olgularda iv(intravenöz), rektal veya İM(intramuskuler) LT4 tedavileri uygulanmaktadır.Burada oral LT4 direnci görülen bir olgunun sunulması amaçlanmıştır.
Olgu: Total tiroidektomi sonrasında foliküler varyant papiller tiroid kanseri tanısı ile RAİ tedavisi alan ve remisyonda izlenen 56 yaşında kadın hasta suprafizyolojik dozda oral levotiroksin tedavisine rağmen dirençli hipotiroidi tablosu ve halsizlik,iştahsızlık,kilo kaybı ile başvurdu.TSH>47.6 m[IU]/L(0,38-5,33),fT4(Serbest T4)<0,25 ng/dL(0,5-1,51),fT3(Serbest T3)2.53 pg/mL(2,5-3,9) sonuçlanan,tedavi uyumsuzluğu ekarte edilen semptomatik hastaya malabsorbsiyon şüphesiyle yapılan levotiroksin absorbsiyon testine yanıt alınamadı.Malarbsorbsiyon nedeniyle yapılan çölyak testleri negatif,endoskopide HP( helikobakter pilori)pozitif olan hastada tedavi sonrası HP negatifliği görüldü.İM tedavi başvurusu yapılıp iv LT4 onayı gelen hastaya haftalık 500 mcg iv LT4 tedavisi başlandı.Hastada iv LT4 altında ötroidi (TSH 2,13 m[IU]/L,fT4 ng/dL 1,06) sağlandı.İV lt4 tedavisiyle ötiroidi altında izlemde olan hastanın ciddi artralji,iştahsızlık,halsizlik yakınmaları ve hipoglisemi atakları gelişti,hastaya Synacten testi yapılarak adrenal yetmezlik ekarte edildi,iv tedavi alamadığı dönemde artralji yakınmaları geriledi.Tıbbi farmokoloji tarafından iv LT4 ilişkili artralji olabileceği düşünüldü. Kontrol amaçlı yapılan endoskopide antrumda ülser görüldü,biyopsi sonucu beklenmekte.Hastanın haftalık 500 mcg iv LT4 tedavisiyle izlemine devam ediliyor.
Sonuç: Dirençli hipotiroidi hastaları standart tiroid hormon replasman tedavisine refrakter, beklenmedik yüksek dozlarda levotiron tedavisine ihtiyaç gösteren hastalardır.(1)Refrakter hipotiroidizm,prevalansı tam olarak belirlenmemiş olsa bile klinik uygulamada nadir değildir ve günlük >=1,9 µg/kg LT4 dozu altında, referans aralığının üst sınırının üzerinde tiroid uyarıcı hormon düzeyi olarak tanımlanabilir.(2) LT4AT(Levotiroksin absorbsiyon testi),dirençli hipotiroidizmi değerlendirmenin etkili ve güvenli bir yoludur ve LT4 malabsorbsiyonunu psödomalabsorbsiyondan ayırt etmek için önemli klinik bilgiler sağlar.(3)Çölyak hastalığı, atrofik gastrit, laktoz intoleransı ve Helicobacter pylori enfeksiyonu gibi birçok gastrointestinal bozukluk levotiroksin emilimini engelleyebilir.(4)Hipotiroidi hastaları oral yolla tedavi edilemediğinde çoğunlukla iv uygulama tercih edilmektedir. (5)İv levotiroksin tedavisinin yan etkileri olarak ürtiker, kaşıntı, deri döküntüsü, kızarma, anjiyoödem, gastrointestinal semptomlar,ateş, artralji, serum hastalığı ve hırıltı yer alır.
Anahtar Kelimeler: levotiroksin, refrakter hipotiroidi