3. Uluslararası Kapadokya Bilimsel Araştırmalar Kongresİ, Nevşehir, Türkiye, 11 - 12 Aralık 2022, ss.1260-1267
Türkiye, 1957 yılından itibaren Avrupa Birliği’ne (AB) üye olma konusunda çalışmalar
yapmaktadır. Bununla birlikte Birliğin önemli gördüğü konulardan birinin tarım olmasına
rağmen Türkiye’de hâlâ tarım alanlarını koruyacak ve yere özgü üretimi destekleyecek
politikalar mevcut değildir. Ek olarak, Türkiye’de şehir planlama meslek alanı tarım
sektörünü gözeten bir içerikte olmadığından şehirleşme, imar planları aracılığıyla tarım
alanları üzerinde gerçekleşmektedir.
AB’nin ilk ortak politikası en çok mali kaynak ayırdığı ortak tarım politikasıdır ve Birlik’in
bu politikalarda büyük ölçüde başarıya ulaştığı kabul edilmektedir. Ancak AB ile Türkiye
arasında tarım alanlarına yaklaşımda ve tarım alanlarındaki üretim koşullarında büyük
farklılıklar olduğundan, Türkiye tarım alanında henüz beklenen başarıya ulaşamamıştır. Bir
başka deyişle, uyum süreci boyunca Türkiye tarımda modernleşme, kırsal kalkınma, gıda
güvenliği, hayvan refahı vb. konularda beklenen gelişmeleri kaydedememiş ve gümrük
birliğine tarım ürünleri dâhil edilmemiştir. Bununla birlikte Türkiye adaylığından
vazgeçmemiş ve Ortak Tarım Politikasına katılmak için önkoşul olan beş kriteri yerine
getirmek amacıyla Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumunu kurmuştur. Ek olarak
tüm bakanlıklara olduğu gibi Tarım ve Orman Bakanlığı’nda da AB ile ilgili birimler
oluşturulmuştur. Bu süreçte AB’den kırsal kalkınma, tarım ve hayvancılık alanlarında maddi
destekler alınmıştır. Henüz üyelik gerçekleşmemiş olsa da uyum için birçok politikada
değişiklik yapılmıştır.
Avrupa Mekânsal Gelişme Perspektifi ve AB politikaları düşünüldüğünde AB uyum sürecinin
Türkiye’deki planlama ve tarım mevzuatına etkisi önemlidir. Bu bildiri Türkiye’nin AB’ye
aday olduğu tarihten itibaren, Türkiye’deki tarım alanları ve imar mevzuatı konusundaki
gelişmeleri irdeleyerek sorunları belirleyecek ve önerilerde bulunacaktır.
Anahtar kelimeler: Kırsal planlama, şehir planlama, mevzuat, Türkiye, Avrupa Birliği uyum
süreci, Ortak Tarım Politikası