Turk psikiyatri dergisi = Turkish journal of psychiatry, cilt.34, sa.4, ss.244-253, 2023 (SSCI)
Amaç: SG (Sanal Gerçeklik), psikiyatrik hastalıklarda kullanılan yeni bir
teknolojidir. Çalışmanın amacı, gerçek-ortam-temelli SG Psikososyal
Tedavi Programı’nın (PTP) şizofrenide psikososyal işlevsellik ve belirtiler
üzerindeki etkisini araştırmaktır.
Yöntem: Çalışmaya Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Şizofreni
Polikliniğine başvuran ve DSM-V tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısını
karşılayan yedi şizofreni hastası dahil edildi. Psikososyal işlevsellik
düzeyi BSP (Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği), pozitif ve negatif
belirti şiddeti PANSS (Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği) ve sosyal
beceriler SBKL (Sosyal Beceri Kontrol Listesi) ile değerlendirildi. SGPTP toplam 10 seans ve haftada iki defa beş hafta süreyle sürdürüldü.
Bu çalışmada şizofreni hastaları için SG aracılığı ile PTP geliştirildi.
Seanslar kafe, pazar, market, toplu taşıma araçları gibi sosyal etkileşim
bileşenlerini içeren farklı gerçek sanal ortam içeriklerinden oluşturuldu.
Bulgular: SG uygulamasının öncesi ve sonrası BSP puanları arasında
istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık saptandı (p=0,018).
Hastalar SG’nin sürükleyici özelliği nedeniyle uygulama sırasında taşıt
tutması belirtisi bildirmedi. SG-PTP sonrası PANSS toplam ve PANSS
alt ölçek puanlarında anlamlı bir değişiklik saptanmadı.
Sonuç: Bu ön çalışmada, gerçek-ortam-temelli SG-PTP uygulamasının
şizofreni hastalarının sosyal becerilerini geliştirmek için uygun olduğunu
saptadık. Yakın gelecekte SG aracılığıyla bilişsel iyileştirme programları
ve psikososyal işlevsellik terapileri yürütülebilir. SG hastaların belirtileri
ve günlük yaşam zorluklarıyla baş etmesine yardımcı olabilir.
Anahtar Sözcükler: Şizofreni, psikososyal işlevsellik, sanal gerçeklik,
pozitif belirtiler, negatif belirtiler