SELEKTİF VERGİLEME VE ÖZEL TÜKETİM VERGİLERİNDE ORAN FARKLILAŞTIRMASI


AKTAN C., BATMAZ F.

Vergi Raporu, cilt.0, sa.307, ss.49-73, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 307
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: Vergi Raporu
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.49-73
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

“Tüketim vergileri açısından standart tek bir oran mı, yoksa mal ve hizmetlerin türlerine, özelliklerine ve esnekliklerine göre farklılaştırıl- mış bir oran mı uygulanmalıdır?” sorusu henüz maliyecilerin üzerinde uzlaşarak cevap bulabil- diği bir soru değildir. Genel vergileme ve bunun zıddı olan selektif vergileme konusunda maliye- cilerin farklı argümanları ve değerlendirmeleri söz konusudur. Bu çalışmada tüketim mallarının türleri açısından vergilerin oranlarında farklılaş- tırmaya gidilmesinin teorik çerçevesi sunulmak- ta ve rasyoneli analiz edilmektedir. Çalışmada ayrıca Türkiye’deki özel tüketim vergisinde oran farklılaştırması uygulaması ele alınmakta ve op- timal (ideal) vergileme ilkeleri yönünden olumlu ve olumsuz yönleri incelenmektedir.
Should a single standard rate or differential rates be applied in accordance with the types, characteristics and elasticity of goods and services? This is a question that public finance scholars and tax experts have yet to answer. There are different arguments and different evaluations regarding general taxation and its opposite differential taxation, that is also called selective taxation. In this study, the theoretical framework of differential taxes is presented and its rationale is analyzed. In addition, the application of rate differentiation for the special consumption taxes in Turkey is discussed. And finally the positive and negative aspects of special consumption taxes are examined in terms of an ideal (optimal) taxation principles.