Demontaj Hattı Dengeleme Araştırmalarında Tematik Evrim: Eş-Kelime Analizi

Genç S.

EMIDWORLD 3rd International Congress on Economics Public Finance Business & Social Sciences, Baku, Azerbaycan, 13 Kasım - 15 Aralık 2025, ss.1-10, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Baku
  • Basıldığı Ülke: Azerbaycan
  • Sayfa Sayıları: ss.1-10
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çalışmada Web of Science Core Collection veri tabanında yapılan kapsamlı bir sorgu sonucunda elde edilen veriler ile demontaj hattı dengeleme literatürünün 1980-2025 yılları arasındaki tematik evrimi incelenmiştir. VOSviewer yazılımı aracılığıyla yapılan eş-kelime analizi kullanılarak demontaj ve demontaj hattı ile ilişkili kavramların zaman içinde nasıl bir gelişim gösterdiği ortaya koyulmuş ve dönemsel olarak tematik haritalar oluşturulmuştur. Oluşturan tematik haritalar incelendiğinde 1980-2000 yılları arasındaki dönemde demontaj kavramının temellerinin atıldığı, 2001-2005 döneminde planlama, sıralama ve sezgisel yöntemlerin belirginleştiği, 2006-2010 arasında demontaj hattı dengelemenin bağımsız bir araştırma alanı haline geldiği, 2011-2015 döneminde robotik sistemler, simülasyon ve meta-sezgisel optimizasyonun yükseldiği, 2016-2020 arasında sürdürülebilirlik ve döngüsel ekonomi odaklı çalışmaların yapıldığı, 2021-2025 yılları arasında ise yapay zeka, insan-makine işbirliği, makine öğrenmesi ve robotik demontaj gibi kavramların literatürde merkezi bir rol oynamaya başladığı görülmüştür. 

In this study, the thematic evolution of the disassembly line balancing literature between 1980 and 2025 was examined using data obtained from a comprehensive query of the Web of Science Core Collection database. Using co-word analysis in VOSviewer software, the evolution of disassembly and disassembly line-related concepts over time was demonstrated, and thematic maps were created periodically. When the thematic maps that form it are examined, it is seen that the foundations of the concept of disassembly were laid in the period between 1980 and 2000; planning, sequencing and heuristic methods became evident in the period between 2001 and 2005; disassembly line balancing became an independent research area between 2006 and 2010; robotic systems, simulation and meta-heuristic optimization rose in the period between 2011 and 2015; studies focused on sustainability and circular economy were conducted between 2016 and 2020; and concepts such as artificial intelligence, human-machine collaboration, machine learning and robotic disassembly started to play a central role in the literature between 2021 and 2025.