Dünden bugüne güneş bacası güç santralleri: sistem güç çıkışına etki eden performans parametreleri


Creative Commons License

Cüce E., Şen H.

EURO ASIA 7th. INTERNATIONAL CONGRESS ON APPLIED SCIENCES, Trabzon, Türkiye, 21 - 22 Ağustos 2020, ss.256-262

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Trabzon
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.256-262
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Son yıllarda artan insan nüfusu ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda enerji tüketimi hızla artmakta buna bağlı olarak enerji üretiminde kullanılan birincil kaynakların tüketimi hızlanmaktadır. Bu durum bütün bilim insanlarını ve araştırmacıları bu konuya yoğunlaşmaya itmiştir. Çevre kirliliğine ve CO2 emisyonuna sebep olan birincil kaynaklar yerine yenilenebilir ve temiz enerji arayışı araştırmacıların odak noktası olmuştur. Çeşitli yenilebilir enerji kaynakları bulunmasına rağmen rüzgâr ve güneş enerjisi geniş coğrafyalarda kullanılma imkânı ile daha fazla ön plana çıkmaktadır. Güneş enerjisinin konut ve su ısıtma amacıyla kullanımı çok eskiye dayanırken son yıllardaki teknolojik gelişmeler ile güneşten elektrik elde edilmesi yaygınlaştı. Güneşten elektrik elde etmek için fotovoltaik sistemler popülaritesini korusa da son yıllarda güneş enerjisinin basit fiziksel yasalar ile elektrik enerjisine dönüştürüldüğü güneş bacası güç santralleri üzerine araştırmalar hızlanmıştır. Güneş bacası güç santralleri performansları ve sıfır CO2 emisyonu ile araştırmalarda fazlaca yer almıştır. Toplayıcısı ile aldığı güneş ışınımını bünyesindeki havaya aktararak hava hareketini bacaya yönlendirip türbin aracılığıyla rüzgâr enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren bu sistemlerin genel olarak toplayıcı, baca ve türbin olmak üzere 3 temel elemandan oluşur. Güneş bacası güç santrallerinin performansını temelde iklimsel ve geometrik parametreler belirlemektedir. İklimsel parametreler sistemin kurulduğu lokasyona bağlı olmakla birlikte sonradan değiştirilmesi mümkün olmayan etkileri içerir. Geometrik parametreler ise baca yüksekliği, toplayıcı yarıçapı, baca çapı, toplayıcı yüksekliği ve toplayıcı eğimi gibi sistemin tasarımından kaynaklanır. Bu parametrelerin sisteme etkisi farklı çalışmalarda araştırmacılar tarafından değerlendirilmiştir. Bu çalışmada sistemin boyutsal olarak 2 temel elemanı olan toplayıcı yarıçapı ve bacanın boyutlarındaki değişimin sistemin performansına etkisi değerlendirilir. Toplayıcı yarıçapındaki artışın sistemin performansını genel olarak arttırdığı belirtilse de bazı araştırmacılar yarıçap için belirli bir üst sınır olduğunu bu sınırdan sonra güç çıkışının artmayacağını vurguladılar. Benzer şekilde baca yüksekliğindeki artışın sistemin performansını genel olarak arttırdığı ancak bazı araştırmacılar bu artışın belirli bir noktadan sonra sistemin güç çıkışını arttırmayacağını iddia ederler. Çalışmada geometrik tutarlılık açısından Manzanares prototipini referans alan çalışmalar karşılaştırılarak baca yüksekliği ve toplayıcı yarıçapının sistemin güç çıkışına etkisi değerlendirilir.