Şizofreniyi de içeren psikotik bozuklukların ya da daha genel olarak psikozların epidemiyolojisi ikinci yüzyılını yaşıyor ve oldukça heyecan uyandıran bulgular sunuyor. 1930’lara dayanan modern araştırmalar son yıllarda giderek artmış ve şizofreni epidemiyolojisi “altın yıllarını” 1980 ile 2000’lerin hemen başındaki dönemde yaşamaya başlamıştır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1980’lerde, farklı ülkelerde yürütülen yaygınlık ve sıklık araştırmaları alana çok önemli bir katkılarda bulunmuş ve sonrasında da farklı risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. 2000’lerde ise epidemiyolojik şizofreni araştırmaları giderek çeşitlenmiş ve örneğin kentsel çevre, çocukluk çağı travması, anne karnında maruz kalınan enfeksiyonlar gibi daha özgün (spesifik) risk etkenlerine yönelmiştir. Dünyanın farklı ülkelerinde ve farklı örneklem grupları ile yapılan epidemiyoloji araştırmaları şizofreni ya da psikotik bozuklulara dair birçok “iyi bilinen, kesin” bilginin de gözden geçirilmesini ve hatta değişmesini sağlamıştır. Ama araştırmaların son 20 yıl içinde çeşitlenmesi, artması şizofreni etiyolojisinin daha derinden kavranmasını bir türlü getirmemiştir. Bu yazıda özellikle son yıllarda öne çıkan bazı önemli gelişmeleri, bazı risk faktörlerine dair saptanan bulguları gözden geçirirken, bir yandan da şizofrenideki epidemiyolojik araştırmaların bir çıkmaz sokağa mı girdiğini yoksa tünelin ucunda ışık mı göründüğünü ele alacağız.