Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Antakya Dermatoloji Günleri, Girne, Kıbrıs (Kktc), 12 - 14 Haziran 2025, ss.6-7, (Özet Bildiri)
G#r#ş: Psoriasis, etyopatogenezinde hem genetik hem çevresel faktörlerin rol oynadığı, multifaktöriyel etyolojiye sahip kronik inflamatuvar bir hastalıktır. Dünya çapında yaygın olarak bildirilen ve her yaşta ortaya çıkabilen psoriasise birçok sistemik komorbidite eşlik edebilmektedir. Psoriasis hastalarında yaşam kalitesinin olumsuz yönde etkilendiği bilinmektedir. Bu çalışmada; psoriasis hastalarında kaşıntı şiddetini ve dağılımını, depresyon düzeylerini, yaşam ve uyku kalitesini değerlendirmek, bu faktörler arasındaki ilişkileri belirlemek ve elde edilen verileri sağlıklı bir kontrol grubuyla karşılaştırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma, Şubat 2023- Nisan 2024 tarihleri arasında, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran 63 psoriasis hastası (olgu grubu) ve yaş ve cinsiyet uyumlu 63 sağlıklı bireyden (kontrol grubu) oluşan 126 kişilik bir örneklemde gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, sigara ve alkol kullanımı, vücut kütle indeksi, ek hastalıkları gibi verilerle birlikte, Dermatolojik Yaşam Kalitesi İndeksi (DYKİ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) skorları toplanmıştır. Ek olarak, olgu grubundaki psoriasis hastalarına yönelik, hastalığın tanı yaşı, tanı süresi, tedavi geçmişi, Psoriasis Alan Şiddet İndeksi (PASI), Vizüel Analog Skala (VAS), 5-D Kaşıntı Ölçeği skorları da değerlendirilmiştir. ACAPULCO HOTEL, KIBRIS Bulgular: Çalışmaya alınan psorbasbs hastalarının 35’b erkek, 28’b kadındı. Hastaların yaş ortalaması 47.56±14.47 bdb. Dislipidemi oranı olgu grubunda %68,3; kontrol grubunda ise %25,4 olarak saptanmış (p<0.001); hepatosteatoz ise olgu grubunda %55,6; kontrol grubunda ise %6,3 oranında görülmüştür (p<0.001). Ayrıca, olgu grubunun vücut ağırlığı ve vücut kütle indeksi kontrol grubuna göre anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur (sırasıyla p=0,004 ve p=0,002). Psoriasis hastalarında yaşam kalitesinin kontrol grubuna göre anlamlı derecede olumsuz yönde etkilendiği gözlenmiştir (p<0,001). 5-D Kaşıntı Ölçeği’ne göre, psoriasis hastalarının %87,3’ü kaşıntı yakınması olduğu belirlenmiştir. Vizuel analog skoruna göre hastaların kaşıntı şiddeti; %9,5’i hafif, %27’si orta, %63,5’i ise şiddetli veya çok şiddetli olarak sınıflandırılmıştır. 5D Kaşıntı Ölçeği'nin kısıtlama/sınırlama alt boyutuyla, uyku kalitesi (PUKİ), depresyon (BDÖ), yaşam kalitesi (DYKİ) ve PASI skoru arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişkiler bulunmuştur (sırasıyla r=0,556, r=0,561, r=0,540, r=0,588).
Psoriasisli hastalarda %58,7’si uyku kalitesinin bozulduğu izlenirken, kontrol grubunda bu oran %36,5 olarak tespit edilmiştir ve olgu grubundaki bireylerin PUKİ skoru kontrol grubundakilerden anlamlı şekilde yüksektir (p<0,001). Ayrıca, PUKİ ölçeğinin alt boyutları kontrol grubu ile karşılaştırıldığında olgu grubunda öznel uyku kalitesi, uyku latansı, alışılmış uyku etkinliği, uyku bozukluğu ve gündüz işlev bozukluğu alt boyutlarında anlamlı derecede daha olumsuz sonuçlar gözlemlenmiştir (sırasıyla p=0,014, p=0,014, p=0,029, p=0,001, p=0,002). Ek olarak psoriasis hastalarında PUKİ ile BDÖ arasında pozitif yönde iyi düzeyde, DYKİ ile ise pozitif yönde orta düzeyde anlamlı ilişkiler izlenmiştir (r=0,685, r=0,485). BDÖ değerlendirmesine göre, olgu grubundaki hastaların %46’sında depresif semptomlar tespit edilmiştir. Bu hastaların %25,4’ünde hafif, %15,87’sinde orta ve %4,76’sında şiddetli düzeyde depresif belirtiler gözlemlenmiştir. Olgu grubundaki bireylerin BDÖ puanları, kontrol grubundakilere kıyasla istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek bulunmuştur (p=0,015). Tartışma/sonuç: Bu çalışma, psoriasis hastalarında; kaşıntı, depresyon ve uyku bozuklukları prevelansının kontrol grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı derecede yüksek olduğunu ve bu yakınmaların yaşam kalitesinde ciddi olumsuz etkilere yol açtığını ortaya koymaktadır. Kaşıntı, psoriasis hastalarında uyku ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Ayrıca, psoriasis hastalarında depresyon belirtilerinin yaygın olması, uyku kalitesinin belirgin etkilenmesi; psikolojik destek ve tedavi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmamızın sonuçları psoriasisli bireylerde kaşıntı ve uyku problemlerinin yönetilmesinin, tedavi stratejilerinin önemli bir parçası olması gerektiğini vurgulamaktadır.