VERGİ SUÇ VE KABAHATLERİNE UYGULANAN CEZAİ YAPTIRIMLARIN MÜKELLEFLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ: TÜRKİYE ALAN ARAŞTIRMASI


KAFKAS G., ÇELEBİ A. K., ARIKAN Z.

Vergi Sorunları Dergisi, cilt.46, sa.147, ss.13-41, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 46 Sayı: 147
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Vergi Sorunları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.13-41
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Vergi kanunlarını ihlâl edilmesi suretiyle ver- gi kayıp ve kaçağına neden olan fiillerin ortaya çıkmasına engel olmak ve/veya söz konusu ka- yıp ve kaçakları en aza indirmek için sağlıklı bir vergi ceza sisteminin varlığı gerekmektedir. Ce- zanın özel önleme amacı sayesinde vergi kanun- larına aykırı nitelikte olan suç ve kabahat fiilleri- nin önlenmesi sağlanacak, bu durum mükellefler arasındaki adaletin sağlanmasına da katkıda bu- lunacaktır. Bu araştırmanın temel amacı, ülkemiz- deki vergi cezalarının vergi mükellefleri üzerindeki farklı türlerdeki etkilerini çeşitli yönleriyle ele ala- rak incelemektir. Bu bağlamda, vergi cezalarının mükellefleri psikolojik olarak etkileyip etkileme- diği, mükelleflerin vergi cezalarını caydırıcı bulup bulmadığı, vergi ceza uygulamaları neticesinde vergi adaletine ve vergi sistemine güven algıla- rının etkilenip etkilenmediği bu dört ayrı boyut altında incelenip, bulgu sonuçları analiz edilmiştir. Araştırmada nicel bir araştırma yöntemi kullanı- larak veriler tarafımızdan ölçek geliştirme süreci ile hazırlanan anket formu ile toplanmış ve ista- tistiksel olarak değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda; vergi cezalarının mü- kellefler üzerinde psikolojik olarak etkili olduğu, caydırıcılık noktasında karasızlık yaşadıkları, ver- gi cezalarına ilişkin çeşitli uygulamalar nedeniyle vergi adaletinin bozulduğu düşüncesinin oluştuğu ve vergi cezalarına ilişkin olarak vergi sistemine güven duygularını zedeleyen bir görüşün ortaya çıktığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
A healthy tax penalty system is necessary to prevent the occurrence of acts that cause tax loss and evasion by violating tax laws and/or to mini- mize such losses and evasions. Thanks to the spe- cific prevention purpose of the punishment, it will be ensured that criminal and misdemeanor acts that are contrary to tax laws will be prevented, which will also provide to the allocation of jus- tice among taxpayers. The main purpose of this research is to examine the effects of tax penal- ties on taxpayers in our country by considering various aspects. In this context, whether tax pe- nalties affect taxpayers psychologically, whether taxpayers find tax penalties a deterrent, whether their perceptions of trust in tax justice and the tax system are affected as a result of tax penalty practices are examined under these four different dimensions and the results of the findings are analyzed. Using a quantitative research method in the study, the data were collected by us with a questionnaire prepared by the scale develop- ment process and subjected to statistical evalua- tion. As a result of the research; it was concluded that tax penalties had a psychological effect on taxpayers, that they experienced indecision at the point of deterrence, that tax justice was being de- teriorating due to various practices related to tax penalties, and formed an opinion that damaged the trust in the tax system regarding tax penalties emerged.