İzmir’in Sakız Enginarı Çiçeğinin Tezyinî Üsluplaştırma Metoduyla Yorumlanması"


Creative Commons License

Maktal A.

DEÜ.i.F, sa.57, ss.35-50, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: DEÜ.i.F
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.35-50
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk tezyinatının tarihi seyri incelendiğinde, “üsluplaştırma”, ortak özellik olarak karşımıza çıkar. “Üsluplaştırma”, tabiat elemanlarının gözle görüldüğü şekliyle aktarılması değil, sanatçının hayal gücü ve becerisiyle, tabiatta var olan anatomik yapıların çizgiye dönüştürüldüğü bir çeşit grafik anlatımdır. Üsluba çekilmiş motiflerin kökeni, tabiattır. Yapılarında taşıdıkları karakteristik çizgileriyle birlikte tabiattaki isimleriyle tanımlanan “yarı üsluplaştırılmış motifler”, klasik dönemi takip eden devrede hakim üslup haline gelmiştir.

Coğrafi işaretlerin çok daha önem kazandığı günümüzde, bulunduğumuz beldeye ait sembollerin çok yönlü olarak kimliklendirilmesi, bu bağlamda kültür tarihimize mal edilmesi ayrı bir değer taşımaktadır.  İzmir’in coğrafi işaretli ürünü olarak “sakız enginarı” ve çiçeğinin, tezyinatımızda “yarı üsluplaştırma” anlayışıyla yorumlanması, ilgili disipline farklı yönlerde katkı sağlayacaktır.  Bunlar arasında tezyinatımızın dağarcığını özgün, yeni modellemelerle zenginleştirmek yanında, coğrafi işaretli “sakız enginarı” çiçeğinin tanınırlığını da arttırmış olacaktır. “Sakız enginarı”nın özgün yorumları, üslup birliği içinde pek çok disiplinde hem uygulanabilirlik hem de sürdürülebilirlik özelliğiyle yer alacak aynı zamanda gelenekli sanatlar alanında, kültür ürünü kimliğiyle geleceğe taşınacaktır.

Anahtar kelimeler: Tasarım, Motif, Tezyinat, Yarı Üsluplaştırma, Sakız Enginarı