Research Information System
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, no.4, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Yirminci yüzyılın ilk yarısında, İspanya’da cumhuriyetçilerle General Franco
yönetimindeki milliyetçiler arasında trajik bir iç savaş yaşanmıştır. Bu savaş ile ilgili
yapılmış yerli ve yabancı pek çok çalışma, savaşın sebep ve sonuçlarını ayrıntılı bir biçimde
ortaya koymaktadır. Savaş devam ederken aralarında bebek sayılabilecek yaştakilerin de
olduğu binlerce İspanyol çocuğun ülke dışına çıkarılması ise bu savaşın az bilinen ve
üzerinde az çalışılan bir yönüdür. Sadece İspanya ile sınırlı kalmayıp ideolojik zeminde
uluslararası bir boyuta ulaşan savaşta binlerce sivil hayatını kaybederken binlerce çocuk da
bu şekilde evinden, vatanından olmuştur. Çatışmalardan korumak amacıyla Fransa,
İngiltere, Belçika, İsviçre, Danimarka, Meksika gibi ülkelere gönderilen çocukların
azımsanmayacak bir kısmı da dönemin Sovyetler Birliği’ne gönderilmiştir. Dil, din, yaşam
tarzı bakımından iki ülke arasında kalan çocuklar, yıllar sonra ülkelerine döndüklerinde ise
psikolojik, sosyolojik, siyasal ve kültürel açıdan pek çok sorunla karşılaşmışlardır. Bu
bakımdan, iç savaşın bu çocukları, tarihsel ve toplumsal boyutuyla ele alınması gereken bir
konudur. Gizliliği kaldırılıp arşivlerden çıkarılan yeni belgeler sayesinde ise konuyla ilgili
daha kapsamlı çalışmalar yapma imkânı doğmuştur. Bu çalışmada, dönemin SSCB’sinin,
günümüz Rusya’sının İspanyol çocuklarının, ülkeden çıkış öyküleri, SSCB’deki yaşamları ve
eğitimleri, İspanya’ya dönme süreçleri, bu konuda yazılmış kaynaklardan ve dönemin
İspanyol çocuklarıyla yapılan söyleşilerden faydalanılarak genel hatlarıyla ve tarafsız bir
şekilde ortaya koyulmaya çalışılmıştır.