Linezolid Tedavisi Alan Hastalarda Trombositopeni Gelişimi ve Risk Faktörleri: Tek Merkezli Kesitsel Bir Çalışma


Çelik M., Erol Ş., Emecen A. N., Nazlı A., Avkan Oğuz V.

FLORA INFEKSIYON HASTALIKLARI VE KLINIK MIKROBIYOLOJI DERGISI, cilt.30, sa.4, ss.1-9, 2025 (ESCI, TRDizin)

Özet

Giriş: Linezolid (LZD), başta komplike deri-yumuşak doku infeksiyonları ve pnömoni olmak üzere dirençli gram-pozitif bakterilerin neden olduğu ciddi infeksiyonların tedavisinde kullanılan oksazolidinon grubu bir antibiyotiktir. Yaygın advers etkilerinden biri kemik iliği baskılanması ya da trombosit yıkımına bağlı gelişen trombositopenidir. Trombositopeni gelişimi ciddi kanamalara yol açabileceğinden çoğu zaman tedavinin sonlandırılmasını gerektirir. Bu çalışmada, LZD tedavisi sırasında trombositopeni gelişme sıklığının ve ilişkili risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metod: Bu tek merkezli kesitsel çalışmaya 2020-2024 yılları arasında hastanede yatarak üç günden uzun süreyle LZD tedavisi alan, başlangıç trombosit sayısı ≥150×103/µL olan erişkin hastalar dahil edilmiştir. Trombositopeni, trombosit sayısının <150×103/µL olması olarak tanımlanmıştır. Hastalara ait demografik, klinik, laboratuvar ve tedaviye ilişkin veriler hastane bilgi sistemi üzerinden toplanmıştır. Trombositopeni gelişiminde etkili olabilecek faktörler lojistik regresyon analizi ve karar ağacı analiziyle değerlendirilmiştir. Bulgular: Toplam 265 hastanın %22.3 (n= 59)’ünde trombositopeni geliştiği saptanmıştır. Trombositopeni ortanca 10. günde ortaya çıkmıştır. Çok değişkenli analiz sonuçlarına göre, kronik böbrek yetmezliği [odds ratio (OR)= 4.15; %95 güven aralığı (GA)= 1.39- 12.54], yoğun bakım yatışı (OR= 3.14, 1.19-8.28), LZD kullanım süresi (OR= 1.15, 1.10-1.22) ve başlangıç trombosit düzeyi (OR= 0.92, 0.88-0.95) trombositopeni gelişimiyle ilişkili bulunmuştur. Karar ağacı analizine göre, başlangıç trombosit sayısı 217×103/μL’nin altında olan ve LZD kullanım süresi 12 gün ve üzerinde olan hastalarda trombositopeni sıklığı %88 olarak belirlenmiştir. Trombosit sayısı ≥217×103/μL olan hastalarda, linezolid süresi 12 günden kısa ise trombositopeni sıklığı %3’tür. Sonuç: Çalışmada LZD ilişkili trombositopeni hastaların yaklaşık beşte birinde saptanmış olup, risk artışı başlangıç trombosit düzeyi, uzun tedavi süresi, yoğun bakım ihtiyacı ve kronik böbrek yetmezliğiyle ilişkilidir. Bulgular, LZD tedavisi sırasında risk grubu hastalarda trombosit sayısının yakından izlenmesi ve tedavi süresinin dikkatle planlanması gerektiğini göstermektedir. Bu doğrultuda, bireyselleştirilmiş doz ayarlamaları ve terapötik ilaç düzey izleminin önem kazandığı, daha geniş örneklemli ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.

Introduction: Linezolid (LZD) is an oxazolidinone antibiotic commonly used to treat serious bacterial infections caused by gram-positive bacteria, particularly complicated skin and soft tissue infections and pneumonia. Thrombocytopenia is a common adverse effect of LZD and results from bone marrow suppression or platelet destruction. Thrombocytopenia may lead to serious complications, such as bleeding, and often requires the discontinuation of treatment. In this study, we aimed to determine the incidence of LZD-associated thrombocytopenia and identify risk factors. Materials and Methods: This single-center cross-sectional study included adult inpatients who received LZD for more than three days between 2020 and 2024 and had a baseline platelet count ≥150×103/μL. Thrombocytopenia was defined as a platelet count <150×103/ μL. Demographic, clinical, and laboratory data were retrospectively obtained from the hospital information system. Potential risk factors for thrombocytopenia were evaluated using logistic regression and decision tree analysis. Results: Thrombocytopenia occurred in 22.3% (n= 59) of 265 patients, with a median onset on day 10 of therapy. In multivariate analysis, chronic kidney disease [odds ratio (OR)= 4.15; 95% confidence interval (CI)= 1.39-12.54], intensive care unit (ICU) admission (OR= 3.14; 95% CI= 1.19-8.28), duration of LZD therapy (OR= 1.15; 95% CI= 1.10-1.22), and baseline platelet count (OR= 0.92; 95% CI= 0.88-0.95) were independently associated with thrombocytopenia. Decision tree analysis revealed that in patients with baseline platelet counts <217×103/μL and LZD therapy duration ≥12 days, thrombocytopenia occurred in 88% of cases. In contrast, the incidence was only 3% among patients with platelet counts ≥217×103/μL and treatment duration <12 days. Conclusion: In this study, LZD-associated thrombocytopenia was observed in approximately one in five patients. The risk was significantly associated with low baseline platelet counts, prolonged therapy duration, ICU admission, and chronic kidney disease. These findings highlight the importance of close platelet monitoring and careful treatment planning in high-risk patients receiving LZD. The results support the need for personalized dosing strategies and therapeutic drug monitoring. Further large-scale, prospective studies are warranted to strengthen the evidence in this field.