18.Tıbbi Biyoloji ve Genetik Kongresi, Ankara, Türkiye, 26 - 29 Ekim 2023, ss.131, (Özet Bildiri)
Amaç: Mitokondriyal türevli peptidlerin (MDPs) keşfi, nükleer ve mitokondriyal genom arasında çift
yönlü bir iletişim ağını ortaya çıkarmıştır. 12S rRNA tip-c'nin mitokondriyal kısa açık okuma çerçevesi
(MOTS-c), mitokondri genomu tarafından kodlanan 16 aminoasitlik MDP’lerden biridir. Bu
biyopeptidin, hücresel stres ve metabolizma yanıtlarındaki rolüne ilişkin araştırmalar mevcuttur.
Ancak MOTS-c’nin lösemi ve ilaç direnci ile ilgili rolü henüz net değildir. Bu çalışmanın amacı, in vitro
kronik myeloid lösemi (KML) ve ilaç dirençli (imatinib)- KML’de, ekzojenik MOTS-c maruziyetinin
hücre canlılığı ve apoptotik hücre ölümüne olası katkısının araştırılmasıdır.
Yöntemler: Çalışmamızda, atasal KML hücre hattı(K562) ve atasaldan türevlenen imatinib dirençliKML hücre hattı (K562-IR) ile in vitro model inşaa edildi. Ekzojen olarak farklı doz ve sürelerde
MOTS-c (0.1 μM, 1.0 μM ve 10 μM)’ ye maruz bırakılan bu lösemik hücre hatlarında, hücre canlılığı
(MTT), hücre ölümü (Annexin-PI) ve lipid peroksidasyonu araştırılarak, eksojen MOTS-c’nin lösemik
hücreler ve ilaç direncindeki etkisi incelendi. Verilerin istatistiksel analizi IBM SPSS Statistics 24.0 tek
yönlü ANOVA ile gerçekleştirildi.
Bulgular: Hücre canlılığına ilişkin sonuçlar, MOTS-c ‘nin hücre ölümünü her iki hücre hattı için
anlamlı düzeyde tetiklediğini gösterdi. Dirençli hücrelerde apoptozun 10 μM ile ilk 24 saat diliminde
gerçekleştiğini (p<0,039) ve 72. saatte bu konsantrasyonun atasal hücrelere kıyasla daha fazla
apoptoza(p<0,046) neden olduğunu ortaya çıkardı. MOTS-c konsantrasyonuna bağlı canlılık oranı
atasal hücrelerde azalırken, dirençli grupta yanıtların değişken olduğu tespit edildi. Ancak lipid
peroksidasyonu açısından atasal ve dirençli hücreler arasında anlamlı fark bulunamadı.
Sonuç: Kanser metabolizması, akıllı moleküllerin keşfine rağmen zamanla gelişen ilaç direncinin
aşılması için öncelikli hedeftir. Araştırmamızın sonuçları, MOTS-c'nin kanserdeki sekonder ilaç
direncinde hücre canlılığı ve hücre ölümü üzerindeki etkisini ilk kez göstermesi açısından önemlidir.
Sonuçlarımız, MOTS-c etkisinin tedavi dirençli alt klonlarda sitotoksik etkisinin daha yüksek
olabileceğini gösterse de, konsantrasyona bağlı yanıtların değişkenlik gösterebileceğini
düşündürmektedir. MOTS-c ve kanser direnç patogenezindeki olası fonksiyonlarının anlaşılması için
daha fazla temel araştırmaya ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Mitokondriyal türevli peptidler, MOTS-c, Kronik Myeloid Lösemi, İmatinib, İlaç
direnci