HASTANE OPERASYONLARINDA DİJİTAL DÖNÜŞÜM İÇİN ROBOTİK SÜREÇ OTOMASYONU VE FARKLI SEKTÖREL UYGULAMALARI
Son yıllarda teknolojinin geçirdiği evrim süreci ve bu süreçte bilgi sistemlerinde kullanım kolaylığı sağlanarak, bunların toplumda yaygınlaştırılmasıyla, kurum ve firmaların topluma sunduğu hizmetler de çoğunlukla dijitalleşmiştir. Teknoloji ve otomasyonda köklü değişimlerin yaşandığı bu dönem, dördüncü sanayi devrimi ya da kısaca Endüstri 4.0 olarak tanımlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz bu dönemde, tüm sektörleri hızla değiştiren ve dönüştüren teknolojilerin başında, büyük veri analitiği (Cui vd., 2020), blok zinciri (Papakostas vd., 2019), süreç otomasyonu (Dikmen vd., 2015), dijital ikiz (Aynacı, 2020), bulut teknolojisi (Cresswell vd., 2022) ve nesnelerin interneti (IoT) (Özdağoğlu vd., 2020; Islam vd., 2015) gelmekte olup, bu sayede sektörler ürün yaşam döngülerini ve iş akışlarını kolaylaştıracak şekilde yeniden yapılandırmaktadır. Hizmet sektöründe dijital dönüşümün en yoğun yaşandığı alanlardan biri de sağlıktır (Damar, 2022). Sanal ve arttırılmış gerçeklik uygulamalarıyla yürütülen eğitim, terapi ve tedavi süreçleri, robotik cerrahi, büyük veri analitiğiyle erken teşhis ve kişiselleştirilmiş tedavi süreçleri ve hatta hastalıkların yaygınlaşma eğilimlerinin takibi, giyilebilir teknolojiler ve nesnelerin interneti yardımıyla hastaların uzaktan takibinin sağlanması, sağlık sektörüyle ilgili ilk akla gelen gelişmeler arasındadır. Bunların yanı sıra, ofis süreçlerinin kolaylaştırılması ve sağlık personelinin hastalara daha çok zaman ayırabilmesi için robotik süreç otomasyonundan yararlanılmaktadır. Robotik süreç otomasyonu (RSO), kısaca, sürekli tekrarlanan ve çıktıları otomatik olarak kontrol edilebilen ve bilgisayar üzerinde yürütülen bilgi ve belge tabanlı süreçlerin robot bir yazılıma aktarılması ve ilgili operasyonların bu robot yazılım tarafından yürütülmesinin sağlanmasıdır. RSO botu olarak da adlandırılan bu robot yazılımlar, kullanıcı arayüzleriyle etkileşim kurabilme, verileri işleyebilme, yanıt oluşturma ve alt süreçleri tetikleme ve diğer yazılım sistemleriyle iletişim kurma gibi insan eylemlerini dijital sistemler içinde taklit edebilme becerisine sahip olmaktadır. Dönüşüm süreci, uzmanların sorumluluğunda ve gözetiminde, tekrarlı süreçler için prosedürlerin tanımlanması ve RSO ortamına aktarılması aşamalarıyla başlamaktadır. Pek çok alanda, özellikle ikincil önemdeki tekrarlı işler için tercih edilmekte ve böylece, çalışan birincil işine daha çok odaklanabilmesine olanak sağlanmaktadır. RSO, organizasyonel ve iş süreçlerinin otomatikleştirilmesi açısından sayısız avantaja sahiptir. Ayrıca, yapay zeka algoritmalarının ve tekniklerinin tamamlayıcı kullanımı, bilginin çıkarılmasında, süreçlerin tanınmasında, sınıflandırılmasında, tahmin edilmesinde ve optimizasyonunda RSO süreçlerinin doğruluğunu ve yürütülmesini iyileştirmeye izin vermektedir (Ribeiro vd., 2021). Dolayısıyla sektörlerdeki dijital dönüşüm için de kritik ve değerli bir rekabet aracı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Dijital dönüşüm, işletmelerin çalışma rejimlerinde büyük bir dönüşümü zorunlu kılarak optimum üretkenlik elde etmek için yeni teknolojilerin benimsenmesine yol açmıştır. Yapay zeka ve RSO’nun bir kombinasyonu olan akıllı otomasyon, sadece tekrarlayan, yapılandırılmış süreçleri otomatikleştirmekle kalmamakta, aynı zamanda yapılandırılmamış verileri de işleyebilmekte ve analize dayalı doğru tahminler sağlayabilmektedir (Rajkhowa & Joshi, 2020). Bu da insan unsuruna gereksinimin yüksek olduğu alanlarda dijital dönüşüme yönelinerek, rutin süreçlerin dijitalleşmesini ve otomatize edilmesini ve böylece kurumların sektörde rekabet avantajı elde etmesini sağlayabilmektedir. Kitabın bu bölümünde, RSO konusunda kapsamlı bir değerlendirme ve bu teknolojinin sağlık sektöründeki uygulamaları üzerine odaklanan bir derleme ortaya koymak amaçlanmaktadır. Elbette sağlık sektörü yanında farklı sektör uygulamaları da değerlendirilmekte ve örneklendirilmektedir. Bu sayede dijital dönüşüm için araştırmacılar robotik süreç otomasyonun çok daha iyi tanıyabilecek, alanda bir farklılık oluşturulabilecektir. Sağlık alanında, RSO’nun özellikle bakım süreçleri için uygun bir kullanım alanına sahip olduğu ifade edilebilir. Hastalara daha etkin bir bakım ve tedavi süreci işletilebilmesi için hem bu süreçlerin bir kısmının hem de rapor oluşturma, rutin belge akışı oluşturma işlerinin doğrudan robotik süreç otomasyon ortamlarına aktarılması mümkün olabilmektedir. RSO, sağlık bilişimi alanıyla doğrudan ilişkilenmektedir. Sağlık hizmetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesiyle ilgili çalışmaları yürüten sağlık bilişimi, dünyada yükselen, yazılım ve elektronik gibi pek çok farklı alanın bütünleşik olarak çalıştığı, gerek yurtiçi gerekse yurtdışı Pazar anlamında önemli bir yeri olan bir alandır. Bu çalışma içerisinde, ilgili uygulama alanlarında öne çıkan çalışmalar özetlenmektedir. RSO konusunda yapılan ulusal ve uluslararası yayın taramasında, bu alanda ulusal literatürde bir boşluk olduğu belirlenmiştir. Bu alanda uluslararası literatürde öne çıkan çalışmalar üzerinden oluşturulan bu derleme çalışmasında, dijital dönüşüme önemli bir katkısı olan RSO’nun kısa tarihçesi, türleri, bileşenleri, bu alanda öne çıkan yazılımlar ve farklı sektörel uygulamalar okuyucunun ilgisine sunulmaktadır. Uygulama alanları konusunda sunulan genel perspektifin ardından, sağlık sektöründe öne çıkan çalışmalara detaylı olarak odaklanılmaktadır. Literatür taramaları, Web of Science, Scopus ve Google Scholar bilimsel yayın kaynakları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu bölüm içinde sunulan değerlendirmelerle, araştırmacılar ve alana ilgi duyanlar için kavramsal bir bakış açısı ortaya konulmaktadır. Yeni ve güncel teknolojiler kapsamında yapılan tartışmalarla, son yıllarda sunduğu sağlık hizmetleriyle iyi bir konumda olan Türkiye için, sağlıkta dijital dönüşüm sürecine farklı bir perspektif gündeme getirilmektedir. Ayrıca, RSO, sağlık sektörünün farklı bütünleşme yapısına sahip olan sağlık turizmi alanının rutin sağlık hizmetlerinden farklı gelişen süreçlerinin yönetimi açısından da kritik ve benimsenmesi gereken bir teknoloji olarak değerlendirilebilir.
ROBOTIC PROCESS AUTOMATION FOR DIGITAL TRANSFORMATION IN HOSPITAL OPERATIONS AND DIFFERENT SECTORAL APPLICATIONS
In recent years, with the evolution of technology and the ease of use of information systems in this process, the services provided by institutions and companies to the society have become mostly digitalized.This period of radical changes in technology and automation is defined as the fourth industrial revolution, or Industry 4.0 for short.In this period, big data analytics (Cui et al., 2020), blockchain (Papakostas et al., 2019), process automation (Dikmen et al., 2015), digital twin (Aynacı, 2020), cloud technology (Cresswell et al., 2022) and the Internet of Things (IoT) (Özdağoğlu et al., 2020; Islam et al., 2015) are the leading technologies that are rapidly changing and transforming all sectors.One of the areas where digital transformation is most intense in the service sector is health (Damar, 2022).Education, therapy and treatment processes carried out with virtual and augmented reality applications, robotic surgery, early diagnosis and personalized treatment processes with big data analytics, and even tracking the spread of diseases, and remote monitoring of patients with the help of wearable technologies and the Internet of Things are among the first developments that come to mind in the health sector.In addition to these, robotic process automation is being utilized to facilitate office processes and enable healthcare professionals to spend more time with patients.Robotic process automation (RPA), in short, is the transfer of information and document-based processes that are repeated continuously and whose outputs can be automatically controlled and carried out on a computer to a robotic software and ensuring that the relevant operations are carried out by this robot software.This robot software, also called RSO bots, has the ability to mimic human actions within digital systems, such as interacting with user interfaces, processing data, generating responses and triggering sub-processes, and communicating with other software systems.The transformation process starts with defining procedures for repetitive processes and transferring them to the RSO environment, under the responsibility and supervision of experts.In many areas, it is especially preferred for repetitive tasks of secondary importance, allowing the employee to focus more on their primary work.RSO has numerous advantages in terms of automating organizational and business processes.Moreover, the complementary use of artificial intelligence algorithms and techniques allows to improve the accuracy and execution of RSO processes in the extraction of information, recognition, classification, prediction and optimization of processes (Ribeiro et al., 2021). Therefore, it is also a critical and valuable competitive tool for digital transformation in sectors. Digital transformation has forced a major transformation in the way businesses operate, leading to the adoption of new technologies to achieve optimal productivity.Intelligent automation, a combination of AI and RSO, not only automates repetitive, structured processes, but can also process unstructured data and provide accurate predictions based on analysis (Rajkhowa & Joshi, 2020).This can lead to digital transformation in areas where the need for human element is high, digitalizing and automating routine processes and thus enabling organizations to gain a competitive advantage in the sector.This part of the book aims to provide a comprehensive assessment of RSO and a review focusing on the applications of this technology in the healthcare sector.Of course, in addition to the healthcare sector, different sectoral applications are also evaluated and exemplified.In this way, researchers for digital transformation will be able to recognize robotic process automation much better and a difference will be made in the field.In the field of healthcare, it can be stated that RSO has a suitable usage area especially for care processes.In order to provide a more effective care and treatment process for patients, it is possible to transfer some of these processes, as well as report generation and routine document flow generation, directly to robotic process automation environments.RSO is directly related to the field of health informatics.Health informatics, which carries out activities related to the monitoring, evaluation and improvement of health services, is an emerging field in the world, where many different fields such as software and electronics work in an integrated manner, and has an important place in terms of both domestic and international markets.In this study, prominent studies in related application areas are summarized.In the national and international literature review on RSO, it was determined that there is a gap in the national literature in this field. In this review study, which is based on the prominent studies in the international literature in this field, the brief history of RSO, which has an important contribution to digital transformation, its types, components, prominent software in this field and different sectoral applications are presented to the reader. Following the general perspective on the application areas, we focus in detail on the prominent studies in the healthcare sector. Literature searches were conducted through Web of Science, Scopus and Google Scholar scientific publication sources. The reviews presented in this chapter provide a conceptual perspective for researchers and those interested in the field. With the discussions on new and current technologies, a different perspective on the digital transformation process in health is brought to the agenda for Turkey, which has been in a good position with its health services in recent years. In addition, RSO can be considered as a critical technology that should be adopted in terms of the management of the processes of the health tourism field, which has a different integration structure of the health sector, different from routine health services.
HASTANE OPERASYONLARINDA DİJİTAL DÖNÜŞÜM İÇİN ROBOTİK SÜREÇ OTOMASYONU VE FARKLI SEKTÖREL UYGULAMALARI
Son yıllarda teknolojinin geçirdiği evrim süreci ve bu süreçte bilgi sistemlerinde kullanım kolaylığı sağlanarak, bunların toplumda yaygınlaştırılmasıyla, kurum ve firmaların topluma sunduğu hizmetler de çoğunlukla dijitalleşmiştir. Teknoloji ve otomasyonda köklü değişimlerin yaşandığı bu dönem, dördüncü sanayi devrimi ya da kısaca Endüstri 4.0 olarak tanımlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz bu dönemde, tüm sektörleri hızla değiştiren ve dönüştüren teknolojilerin başında, büyük veri analitiği (Cui vd., 2020), blok zinciri (Papakostas vd., 2019), süreç otomasyonu (Dikmen vd., 2015), dijital ikiz (Aynacı, 2020), bulut teknolojisi (Cresswell vd., 2022) ve nesnelerin interneti (IoT) (Özdağoğlu vd., 2020; Islam vd., 2015) gelmekte olup, bu sayede sektörler ürün yaşam döngülerini ve iş akışlarını kolaylaştıracak şekilde yeniden yapılandırmaktadır. Hizmet sektöründe dijital dönüşümün en yoğun yaşandığı alanlardan biri de sağlıktır (Damar, 2022). Sanal ve arttırılmış gerçeklik uygulamalarıyla yürütülen eğitim, terapi ve tedavi süreçleri, robotik cerrahi, büyük veri analitiğiyle erken teşhis ve kişiselleştirilmiş tedavi süreçleri ve hatta hastalıkların yaygınlaşma eğilimlerinin takibi, giyilebilir teknolojiler ve nesnelerin interneti yardımıyla hastaların uzaktan takibinin sağlanması, sağlık sektörüyle ilgili ilk akla gelen gelişmeler arasındadır. Bunların yanı sıra, ofis süreçlerinin kolaylaştırılması ve sağlık personelinin hastalara daha çok zaman ayırabilmesi için robotik süreç otomasyonundan yararlanılmaktadır. Robotik süreç otomasyonu (RSO), kısaca, sürekli tekrarlanan ve çıktıları otomatik olarak kontrol edilebilen ve bilgisayar üzerinde yürütülen bilgi ve belge tabanlı süreçlerin robot bir yazılıma aktarılması ve ilgili operasyonların bu robot yazılım tarafından yürütülmesinin sağlanmasıdır. RSO botu olarak da adlandırılan bu robot yazılımlar, kullanıcı arayüzleriyle etkileşim kurabilme, verileri işleyebilme, yanıt oluşturma ve alt süreçleri tetikleme ve diğer yazılım sistemleriyle iletişim kurma gibi insan eylemlerini dijital sistemler içinde taklit edebilme becerisine sahip olmaktadır. Dönüşüm süreci, uzmanların sorumluluğunda ve gözetiminde, tekrarlı süreçler için prosedürlerin tanımlanması ve RSO ortamına aktarılması aşamalarıyla başlamaktadır. Pek çok alanda, özellikle ikincil önemdeki tekrarlı işler için tercih edilmekte ve böylece, çalışan birincil işine daha çok odaklanabilmesine olanak sağlanmaktadır. RSO, organizasyonel ve iş süreçlerinin otomatikleştirilmesi açısından sayısız avantaja sahiptir. Ayrıca, yapay zeka algoritmalarının ve tekniklerinin tamamlayıcı kullanımı, bilginin çıkarılmasında, süreçlerin tanınmasında, sınıflandırılmasında, tahmin edilmesinde ve optimizasyonunda RSO süreçlerinin doğruluğunu ve yürütülmesini iyileştirmeye izin vermektedir (Ribeiro vd., 2021). Dolayısıyla sektörlerdeki dijital dönüşüm için de kritik ve değerli bir rekabet aracı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Dijital dönüşüm, işletmelerin çalışma rejimlerinde büyük bir dönüşümü zorunlu kılarak optimum üretkenlik elde etmek için yeni teknolojilerin benimsenmesine yol açmıştır. Yapay zeka ve RSO’nun bir kombinasyonu olan akıllı otomasyon, sadece tekrarlayan, yapılandırılmış süreçleri otomatikleştirmekle kalmamakta, aynı zamanda yapılandırılmamış verileri de işleyebilmekte ve analize dayalı doğru tahminler sağlayabilmektedir (Rajkhowa & Joshi, 2020). Bu da insan unsuruna gereksinimin yüksek olduğu alanlarda dijital dönüşüme yönelinerek, rutin süreçlerin dijitalleşmesini ve otomatize edilmesini ve böylece kurumların sektörde rekabet avantajı elde etmesini sağlayabilmektedir. Kitabın bu bölümünde, RSO konusunda kapsamlı bir değerlendirme ve bu teknolojinin sağlık sektöründeki uygulamaları üzerine odaklanan bir derleme ortaya koymak amaçlanmaktadır. Elbette sağlık sektörü yanında farklı sektör uygulamaları da değerlendirilmekte ve örneklendirilmektedir. Bu sayede dijital dönüşüm için araştırmacılar robotik süreç otomasyonun çok daha iyi tanıyabilecek, alanda bir farklılık oluşturulabilecektir. Sağlık alanında, RSO’nun özellikle bakım süreçleri için uygun bir kullanım alanına sahip olduğu ifade edilebilir. Hastalara daha etkin bir bakım ve tedavi süreci işletilebilmesi için hem bu süreçlerin bir kısmının hem de rapor oluşturma, rutin belge akışı oluşturma işlerinin doğrudan robotik süreç otomasyon ortamlarına aktarılması mümkün olabilmektedir. RSO, sağlık bilişimi alanıyla doğrudan ilişkilenmektedir. Sağlık hizmetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve iyileştirilmesiyle ilgili çalışmaları yürüten sağlık bilişimi, dünyada yükselen, yazılım ve elektronik gibi pek çok farklı alanın bütünleşik olarak çalıştığı, gerek yurtiçi gerekse yurtdışı Pazar anlamında önemli bir yeri olan bir alandır. Bu çalışma içerisinde, ilgili uygulama alanlarında öne çıkan çalışmalar özetlenmektedir. RSO konusunda yapılan ulusal ve uluslararası yayın taramasında, bu alanda ulusal literatürde bir boşluk olduğu belirlenmiştir. Bu alanda uluslararası literatürde öne çıkan çalışmalar üzerinden oluşturulan bu derleme çalışmasında, dijital dönüşüme önemli bir katkısı olan RSO’nun kısa tarihçesi, türleri, bileşenleri, bu alanda öne çıkan yazılımlar ve farklı sektörel uygulamalar okuyucunun ilgisine sunulmaktadır. Uygulama alanları konusunda sunulan genel perspektifin ardından, sağlık sektöründe öne çıkan çalışmalara detaylı olarak odaklanılmaktadır. Literatür taramaları, Web of Science, Scopus ve Google Scholar bilimsel yayın kaynakları üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bu bölüm içinde sunulan değerlendirmelerle, araştırmacılar ve alana ilgi duyanlar için kavramsal bir bakış açısı ortaya konulmaktadır. Yeni ve güncel teknolojiler kapsamında yapılan tartışmalarla, son yıllarda sunduğu sağlık hizmetleriyle iyi bir konumda olan Türkiye için, sağlıkta dijital dönüşüm sürecine farklı bir perspektif gündeme getirilmektedir. Ayrıca, RSO, sağlık sektörünün farklı bütünleşme yapısına sahip olan sağlık turizmi alanının rutin sağlık hizmetlerinden farklı gelişen süreçlerinin yönetimi açısından da kritik ve benimsenmesi gereken bir teknoloji olarak değerlendirilebilir.
ROBOTIC PROCESS AUTOMATION FOR DIGITAL TRANSFORMATION IN HOSPITAL OPERATIONS AND DIFFERENT SECTORAL APPLICATIONS
In recent years, with the evolution of technology and the ease of use of information systems in this process, the services provided by institutions and companies to the society have become mostly digitalized.This period of radical changes in technology and automation is defined as the fourth industrial revolution, or Industry 4.0 for short.In this period, big data analytics (Cui et al., 2020), blockchain (Papakostas et al., 2019), process automation (Dikmen et al., 2015), digital twin (Aynacı, 2020), cloud technology (Cresswell et al., 2022) and the Internet of Things (IoT) (Özdağoğlu et al., 2020; Islam et al., 2015) are the leading technologies that are rapidly changing and transforming all sectors.One of the areas where digital transformation is most intense in the service sector is health (Damar, 2022).Education, therapy and treatment processes carried out with virtual and augmented reality applications, robotic surgery, early diagnosis and personalized treatment processes with big data analytics, and even tracking the spread of diseases, and remote monitoring of patients with the help of wearable technologies and the Internet of Things are among the first developments that come to mind in the health sector.In addition to these, robotic process automation is being utilized to facilitate office processes and enable healthcare professionals to spend more time with patients.Robotic process automation (RPA), in short, is the transfer of information and document-based processes that are repeated continuously and whose outputs can be automatically controlled and carried out on a computer to a robotic software and ensuring that the relevant operations are carried out by this robot software.This robot software, also called RSO bots, has the ability to mimic human actions within digital systems, such as interacting with user interfaces, processing data, generating responses and triggering sub-processes, and communicating with other software systems.The transformation process starts with defining procedures for repetitive processes and transferring them to the RSO environment, under the responsibility and supervision of experts.In many areas, it is especially preferred for repetitive tasks of secondary importance, allowing the employee to focus more on their primary work.RSO has numerous advantages in terms of automating organizational and business processes.Moreover, the complementary use of artificial intelligence algorithms and techniques allows to improve the accuracy and execution of RSO processes in the extraction of information, recognition, classification, prediction and optimization of processes (Ribeiro et al., 2021). Therefore, it is also a critical and valuable competitive tool for digital transformation in sectors. Digital transformation has forced a major transformation in the way businesses operate, leading to the adoption of new technologies to achieve optimal productivity.Intelligent automation, a combination of AI and RSO, not only automates repetitive, structured processes, but can also process unstructured data and provide accurate predictions based on analysis (Rajkhowa & Joshi, 2020).This can lead to digital transformation in areas where the need for human element is high, digitalizing and automating routine processes and thus enabling organizations to gain a competitive advantage in the sector.This part of the book aims to provide a comprehensive assessment of RSO and a review focusing on the applications of this technology in the healthcare sector.Of course, in addition to the healthcare sector, different sectoral applications are also evaluated and exemplified.In this way, researchers for digital transformation will be able to recognize robotic process automation much better and a difference will be made in the field.In the field of healthcare, it can be stated that RSO has a suitable usage area especially for care processes.In order to provide a more effective care and treatment process for patients, it is possible to transfer some of these processes, as well as report generation and routine document flow generation, directly to robotic process automation environments.RSO is directly related to the field of health informatics.Health informatics, which carries out activities related to the monitoring, evaluation and improvement of health services, is an emerging field in the world, where many different fields such as software and electronics work in an integrated manner, and has an important place in terms of both domestic and international markets.In this study, prominent studies in related application areas are summarized.In the national and international literature review on RSO, it was determined that there is a gap in the national literature in this field. In this review study, which is based on the prominent studies in the international literature in this field, the brief history of RSO, which has an important contribution to digital transformation, its types, components, prominent software in this field and different sectoral applications are presented to the reader. Following the general perspective on the application areas, we focus in detail on the prominent studies in the healthcare sector. Literature searches were conducted through Web of Science, Scopus and Google Scholar scientific publication sources. The reviews presented in this chapter provide a conceptual perspective for researchers and those interested in the field. With the discussions on new and current technologies, a different perspective on the digital transformation process in health is brought to the agenda for Turkey, which has been in a good position with its health services in recent years. In addition, RSO can be considered as a critical technology that should be adopted in terms of the management of the processes of the health tourism field, which has a different integration structure of the health sector, different from routine health services.
