Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Sosyal Biliimler Derneği 18.Ulusal Kongresi, Ankara, Türkiye, 24 - 26 Eylül 2025, ss.1, (Özet Bildiri)
Popülist radikal sağ partiler son yıllarda süreklilik
gösteren seçim başarılarıyla pek çok Avrupa ülkesinde siyasal sistemin
çeperinden merkezine doğru ilerlemişler ve gerek ulusal gerekse Avrupa Birliği
düzeyinde yerleşik ve etkili birer siyasal aktöre dönüşmüşlerdir. Yükselen
oyları söz konusu partilerin muhalefet partileri arasında profilini yükseltmiş
hatta onları küçük ya da büyük koalisyon ortakları olarak iktidara taşımıştır.
Popülizm, yerlicilik ve otoriterliği birleştiren bu partilerin ana akım siyasal
partiler üzerinde söylem ve politika düzeyinde çeşitli etkileri olmaktadır.
Merkezin radikalleşmesi tartışmalarını da beraberinde getiren bu etkiler
içerisinde özellikle göç ve entegrasyon politikaları öne çıkmaktadır.
Bu çalışma ise literatürde gittikçe daha fazla yer bulan
popülist dış politika alanına yoğunlaşmakta ve popülist radikal sağ partilerin
dış politika konusundaki tutarlılıklarını ve bu alandaki etkilerini
sorgulamaktadır. Müesses nizam eleştirisini “yozlaşmış elitlere” karşı
egemenlikçi duruş söylemiyle dış politika alanına da taşıyan Avrupa’daki
popülist radikal sağ partiler AB’yi ve ülkelerinin AB ile ilişkilerini ve
uluslararası ittifaklara üyeliklerini, ikili dış ilişkilerini büyük oranda
yeniden şekillendirme iddiasını taşımaktadırlar. Ancak bu iddiaların gerçekliğinin
ve tutarlılığının test edilmesi gerekmektedir. Bu noktadan hareketle, bu
çalışma söz konusu partilerin dış politika konusunda hükümet ortağı olmadan
önceki ve sonraki söylem ve politika düzeyindeki pozisyonlarını
karşılaştırılmaktadır. Popülist dış politikanın bir retorikten ibaret olup
olmadığı sorusu araştırmanın odağına alınarak popülist dış politikada iktidar
öncesi ve süresindeki süreklilik ve farklılık öğeleri tespit edilmektedir.
Ayrıca, koalisyon ortaklığı sonucunda popülistlerin dış politika konusundaki
tutum ve tercihlerini ortaklarına benimsetme konusunda ne kadar ısrarcı ve başarılı
oldukları ve nihai olarak ulusal düzeyde dış politika değişikliklerine yol açıp
açmadıkları sorgulanmaktadır.
Bu amaçla, hükümette yer almış altı popülist radikal sağ partinin
AB, NATO, Rusya ve Çin ile ilişkiler konularındaki söylem ve politikaları
araştırılmaktadır. Ulusal hükümetlerin büyük ortaklarına örnek olarak, Macaristan’dan Macar Yurttaş Birliği (Fidesz),
Polonya’dan Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) ve İtalya’dan İtalya’nın Kardeşleri
Partisi (FdI); ulusal hükümetlerde küçük ortaklar olarak yer almış partilere örnek
olarak ise, Avusturya’dan Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ), İtalya’dan Lega ve
Finlandiya’dan Gerçek Finler Partisi seçilmiştir. Veri kaynağı olarak ilgili
partilerin programları, seçim bildirgeleri, koalisyon mutabakat metinleri,
liderleri başta olmak üzere parti yetkililerinin konuşmaları, ilgili ulusal parlamento
kararları ve Avrupa Birliği düzeyindeki tartışma ve kararlardaki tutum ve
pozisyonlara ilişkin belgeler incelenmektedir.