Akademik Veri Yönetim Sistemi
YEDİ: SANAT, TASARIM VE BİLİM DERGİSİ, sa.29, ss.115-127, 2023 (Hakemli Dergi)
Tekstil ürünlerinin tasarımında ve üretiminde sürdürülebilirlik kavramı bir gereklilikten zorunluluğa dönüşmüş ve günümüz çalışmaları da sürdürülebilir yöntemlerin estetik bağlamda yorumlanması ile çeşitlilik kazanmıştır. Geçmişte gerçekleşen pek çok tekstil tasarım ve üretiminin de sürdürülebilir bir bakış sergilenerek ortaya konması, günümüz sürdürülebilir tekstillerinin temelini oluşturmuş ve bu teknikler geleceğe taşınarak geleneğin de sürdürülmesine olanak sağlamıştır. Bu çalışmada da Kore kültüründe geleneksel bir tekstil tekniği olan Bojagi-Jogakbo tekniği; evsel organik atıklarla renklendirilmiş atık doğal kumaşlar kullanılarak yeniden yorumlanmıştır. Çalışma sürecinde; tekniğe dair alanyazın araştırmasının ardından, deneysel boyamalar yapılmış ve en iyi sonuçlar seçilerek nihai ürünün tasarımının gerçekleştirildiği bir uygulama yöntemi izlenmiştir. Böylelikle hem boyar madde hem de malzeme açısından sürdürülebilir bir bakış açısı gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada kullanılan evsel atıklara ilave olarak görsel renk çeşitliliğini sağlamak için son tüketim tarihi geçmiş atık kapsamına giren gıda kapsamındaki bitkiler de kullanılmıştır. Evsel organik atıkların kullanıldığı doğal boyama ile renklendirilen atık kumaşlar, Uzak Doğu kırkyama çeşitlerinden biri olan Bojagi ile birleştirilerek bojagilerin bir çeşidi olan Jogakbo’lar tasarlanmıştır. Tasarım uygulamalarında kullanılan kumaşlar 70 gr/m2 - 160 gr/m2 arasında değişen farklı boyutlardaki %100 ipek, %100 keten ve %100 yünlü atık parçalardan oluşmaktadır. Boyarmadde olarak nar kabuğu, muz kabuğu, soğan kabuğu, enginar kabuğu, ıspanak olmak üzere evsel organik atıkların yanı sıra sumak ve hibisküs çiçeği de kumaşların boyanmasında kullanılmıştır. 1000C’de 60 dakikada özütü alınan boyar madde ile yine aynı koşularda boyamalar yapılmıştır. 0.2 gr/L. mordan oranı ile ön, aynı anda ve ard mordanlamalar yapılarak renk gamı elde edilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak; doğal boyama ve bojagi tekniği kullanılarak geri kazanım, tekrar kullanım, ileri dönüşüm vb. sürdürülebilir tekstiller için öne sürülen birçok kavramın bir arada uygulanabileceği ortaya konmuştur.
The concept of sustainability in the design and production of textile products has turned from a requirement to indispensability and today's studies have gained diversity with the interpretation of sustainable methods in an aesthetic context. The fact that many textile designs and productions that took place in the past were put forward with a sustainable perspective formed the basis of today's sustainable textiles and these techniques have reached the present day and allowed the tradition to be continued. In this study, the Bojagi-Jogakbo technique, which is a traditional textile technique in Korean culture; has been reinterpreted by using waste natural fabrics colored with domestic organic wastes. In the study proses after the literature research on the technique, experimental dyeing was made and an application method was followed by selecting the best results and designing the final product. Thus, a sustainable perspective has been tried to be realized in terms of both dyestuff and material. In addition to the domestic wastes used in the study, plants that can be considered as waste foods, whose expiration date has passed, were also used to provide visual color diversity. Waste fabrics colored with natural dyestuffs obtained from domestic organic wastes; Jogakbos, a type of bojagi, were designed by combining them with the Bojagi, which is one of the Far Eastern patchwork types. The fabrics used in design applications consist of 100% silk, 100% linen, and 100% wool waste fabric scraps in different sizes ranging from 70 gr/m2 to 160 gr/m2. As a dyestuff, sumac and hibiscus flowers were used for dyeing of fabrics as well as domestic organic wastes such as pomegranate peel, banana peel, onion peel, artichoke peel, and spinach. Dyeing was done under the same conditions with the dyestuff extracted in 60 minutes at 1000C. The color gamut was tried to be obtained by making pre, simultaneous and post-mordanting with 0.2 gr/L mordant ratios. As a result; it has been revealed that many concepts suggested for sustainable textiles such as recycling, reuse, upcycling etc. can be applied together using natural dyeing and bojagi techniques.