Yazılı İronik Metinlerin Anlamlandırılması Üzerine Bir Durum Saptaması: Köşe Yazısı Örneği


Aydın İ. S.

BILIG, sa.64, ss.49-70, 2013 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2013
  • Dergi Adı: BILIG
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Scopus, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.49-70
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, yazılı ironik metinlerin anlamlandırılmasında karşılaşılan sorunlar üzerine bir durum saptamasını amaçlamaktadır. Günlük yaşantımızın her anında sözlü olarak kullandığımız ironinin yazılı metin olarak kullanımında karşılaşılan anlamlandırma sorunları, bu çalışmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Başta eleştiri türü olmak üzere şiir, roman, köşe yazısı vb. türlerde karşımıza çıkan ironik söylem, sözlü ironide olduğu gibi söylenenin tam tersini kastetme gibi bir işleve sahiptir. İronik metinler, eleştirel ve kültürel okuryazarlık çerçevesinde değerlendirilebilecek söylemlerdir. Böyle bir metinle karşılaşan okurun takındığı tavır, gerek sosyal ve kültürel gerek bilişsel farkındalık açısından önemlidir. Çalışma, nitel araştırmaya bağlı olarak Türkçe Eğitimi Bölümünde öğrenim gören 40 üniversite öğrencisi üzerinde yapılmıştır. Bu çerçevede katılımcılara ironik söylemli iki köşe yazısı ve bu yazılara ilişkin sorular verilmiştir. Katılımcılardan derin, yüzey ve eleştirel yapıya yönelik hazırlanan soruları yanıtlamaları istenmiştir. Bulgular sonucunda, katılımcıların ironik söylem taşıyan metinleri çoğunlukla anlamadıkları ve okuma sürecinde metin merkezli bir yaklaşım sergiledikleri görülmüştür.