Orta Asya'da Mevlid

Süleyman Çelebi ve Mevlid Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 22 Aralık 2022

Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
Basıldığı Şehir: İzmir
Basıldığı Ülke: Türkiye
Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

´Peygamberimiz Muhammed ibn Abdullah ibn Abdulmuttalib, 571 yılının dördüncü ayının 21'inci gününde Abdulmuttalib'in ailesinde Mekke'de doğdu. Bu mutlu olayın Hicri kameri takvimin üçüncü (Rabi'u-l-Evvel) ayının dokuzuncu Pazartesi sabahına denk geldiği söylenmektedir. Bazı kaynaklarda ayın onbirine (bazılarında) on ikinci gününe (Rabi'u-l-evvel) denk geldiği söylenmektedir. Peygamberimizin (s.a.v.) doğum gününün kutlanması, Rebiü'l-Evvel ayında "Mevludü-n-Nebi" merasimleri yapılması ve onun soylularına salât ve selâm okunması, Müslümanlar arasında yaygındır. Dünya. İslam alimleri tarafından Mevlüd-i Nebi için de özel kitaplar tasnif edilmiştir. Bu kitaplardan biri de 13. yüzyılda yaşamış Arap âlimlerinden İmam Cafer Barzanci'nin yazdığı "Mevludü-ş-şerif" kitabıdır. Kitap mensur ve nazım şeklinde olup, onu ezbere bilen âlimler veya edebî kimseler tarafından okunmuştur. Ancak Türk halklarının çoğu için bu "Mevludü-ş-şerif"in Arapçadaki anlamlarını anlamak zordu. Bu nedenle çoğu zaman Ahmed Yesevi'nin Peygamberimiz Muhammed (sav) hakkındaki hikmetlerini, Peygamberimizin tarihini anlatan rivayetlerini ve Türkçe Nazmi mevlüdlerini okuyup Peygamberimize salavat getirirler. Hilvati'nin yazdığı Nazmi mevlüd, Türk halkı arasında yaygındır. 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında yaşamış ve çalışmış olan Şeyh Langari'nin müritlerinden biri, Molla Yoldosh Hilvati'nin müritini Peygamberimizin doğumu hakkında Türkçe bir kitap yazması için görevlendirdi. Hilvati, 1330/1912 yılında Peygamberimizin doğumunu anlatan Mevlüt kitabını yazmıştır. Bu kitap halk arasında "Mevludü-n-nabi" ve "Mevludi Şerif Türki" olarak bilinir. Sunumumuzda Orta Asya'da işbu mevlid kitabından örnekler vererek bazı örnek dinletileri dinleyceğiz.