Research Information System
Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, vol.7, no.1, pp.505-525, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Günümüz dilleri için yaygın bir sözcük oluşturma yöntemi olarak nitelendirilen kısaltma, bir sözcük ve/veya öbekte yer alan belirli birimlerin sözcükten çıkarılması süreci olarak tanımlanmaktadır (Plag, 2002, s. 160). Kısaltma işleminin taban biçime uygulanma yolları birbirinden farklı olduğu için bu işlem birden fazla alt süreci kapsayan bir üst süreç olarak değerlendirilmekte, bu da dilde kısaltma olgusunun karmaşık doğasını ortaya koymaktadır. Söz konusu karmaşık doğanın yansıması olarak kısaltma sürecinin altında dizelgelenen alt süreçlerin birbirinden farklı ulamlaştırılması, farklı değiştirgenlerin temel alındığını göstermektedir. Türetimsel biçimbilimin karmaşık bir süreci olan kısaltmaya yönelik bu durum, sürecin özellikle alt işleyiş düzeneklerinin terimleştirilmesinde de genel geçer bir uzlaşı olmamasıyla sonuçlanmaktadır. Bu çalışmada kısaltma; tanımı ve özellikleri, kısaltma türlerine yönelik yapılan ortak ve ayrı ulamlaştırmalar, temel alınan değiştirgenlerle ilgili alanyazın çerçevesinde örneklerle betimlenmiş, dayandıkları ölçütler, değiştirgenler ve ortaya çıkan genel görünüm sentezlenerek tartışılmıştır.