Eğitim Yayınevi, Konya, 2024
Çevreye
ilişkin sorunların ve politikaların dünyada ve Türkiye’de giderek önem
kazandığı ve güncellik düzeyinin yükseldiği 1970’ten itibaren çevre konusunda
yazılan kitapların sayısı da hızla artmıştır. Yayımlanan kitaplarda dikkat
çeken özellik, her birinin çoğu kez, çevre sorunsalının belirli ve sınırlı
birkaç yönü ile ilgilenmekle yetinmeleri ve de toplum bilimlerinin bütünsellik
ilkesinin gerekli kıldığı kapsayıcılıktan uzak olmalarıdır. Toplumsal yapıyı
etkileyen çevresel koşulların ve sorunların bütünsel olarak tartışıldığı,
dahası çevre alanında yaşananlar karşısında bir öngörü geliştiren bölümlerin
yer aldığı bu kitap, 7 ana tema ve 29 bölümden oluşmaktadır. Ali Ekber
Gülersoy, Gazanfer Kaya ve Aziz Şeker tarafından hazırlanan bu eserin, büyük
bir özveri sonucu oluştuğundan kuşku yok.
Sayıları
40’ı aşkın bilim insanınca kaleme alınmış olan başlıkların yer aldığı bölümler,
1. Farklı disiplinler açısından çevre, 2. Çevre, politika ve ekonomi, 3. Çevre
ve örgütsel yapı, 4. Çevresel sorunlar ve etkileri, 5. Demografik,
sosyo-ekonomik ve teknolojik açıdan çevre, 6. Medya ve eğitimde çevre ve son
olarak da 7. Sanat, edebiyat ve sinemada çevre olarak adlandırılmış bulunuyor.
Çevre etiği ve felsefesinin yanı sıra, çevreye nüfus, coğrafya, toplumbilim,
eğitim, psikoloji, ekonomi, yönetim bilimi ve sivil toplum kuruluşları
açısından yaklaşan bölümlerin de yer aldığı kitapta, katı atıklar, madencilik,
sağlık, enerji, turizm, teknoloji, su güvenliği, iklim değişikliği gibi
göreceli olarak teknik nitelik taşıyan bölümlere de yer verilmiş. Daha da
önemlisi, bu kitabın, başka çevre kitaplarının pek azında rastlayabildiğimiz
bir özelliği de çevrenin medyada temsilinin yanı sıra, sanat, edebiyat ve
sinema gibi kültür ve sanat dallarının bakış açılarından çevre sorunlarının bir
değerlendirmeye konu yapılmakta olmasıdır. Le Monde Gazetesi’nin tanınmış
yazarlarından Hervé Kempf’ın, benim Türkçe’ye çevirdiğim, yakında yayımlanacak
olan ve Yeryüzünü Kurtarmak İstiyorsanız, Kapitalizmden Uzaklaşınız başlıklı
kitabında da açıkça belirtilen savın, Çevre ve Toplum kitabına katkıda bulunan
yazarlarca da büyük ölçüde paylaşılmakta olduğu dikkat çekmektedir.
Cumhuriyetin
100. Yılında Çevre ve Toplum-Endişe de var, umut da isimli
kitap; akademik çevrelerde haklı bir ilgi uyandıracak olma potansiyeli yanında,
çeşitli düzeylerde çevre yönetiminde sorumluluk üstlenmiş olanlar için de bir
başucu yapıtı değeri taşımaktadır. Birçoğunu öğrencim ve uğraş arkadaşım olarak
yakından tanımak şansına sahip olduğum yazarları ve bu değerli yapıtın yayımcılarını
gerçekten kutluyor, kendilerine bundan sonraki çalışma yaşamlarında da
başarılar diliyorum.
Prof. Dr. Ruşen Keleş
Ankara, 22 Nisan 2024