Ayasofya Şadırvânı Kitâbeleri

Creative Commons License

Maktal A.

Gece KİTAPLIĞI, Ankara, 2023

  • Yayın Türü: Kitap / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Gece KİTAPLIĞI
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AYASOFYA ŞADIRVANI KİTÂBELERİ

                                                Doç. Aynur MAKTAL (ERBAŞ)

 

 

Ayasofya Şadırvanı, II. Mahmud (1696-1754) döneminin şaheseri olarak,(1153/1740-41) yılında inşa edilmiştir. Mimarisi yanında döneminin özelliklerini sergileyen bezemeleri, edebi ve  plastik değere haiz Celî nesta‘lîk ve Celî sülüs kitâbeleri ile  adeta  sanat galerisi özelliğindedir. Mimarisine nakşedilmiş yazıları,”hat cismani aletler ile vücuda getirilen rûhanî bir hendesedir” sözünü kanıtlar niteliktedir. Şair Emin(öl. 1743)’e ait her iki tarih manzumesi, Kethüdâzâde Kazasker İsmail Efendi (Hattat İsmail bin Osman (öl. 1164/1750) tarafından Celî nesta‘lîk hattıyla yazılmıştır. Bu kitâbelerden biri, Şadırvân  havzunun tunç şebekeleri üzerinde; diğeri revak kemerlerinin iç yüzünde  dolanmaktadır. Ayrıca,  İmam Busûrî’nin (608/1212- 695/1296 ) Kaside-i Bürdesi’nin ilk on altı beyitinden oluşan ve Baltacızâde Mustafa Paşa(ö:1176/1762)  tarafından  Celî sülüs hat ile yazılmış olan üçüncü kuşak yazısı da Şadırvan’ın revak kemerlerinin dış yüzeyinde dolanmaktadır.

Burada, Şadırvan’daki   Celî nesta ‘lîk ve Celî sülüs yazılarının estampaj kalıpları  görseller eşliğinde verilerek, hattatlarının  şive-i kitabet özellikleri, ilgililerinin istifadesine sunulmuştur.