Aşırı Yağışlardan Kaynaklanan Sellere Karşı Türkiye Kentlerinin Kırılganlık Düzeylerinin Belirlenmesi

Sılaydın Aydın M. B., Kahraman E. D.

EKSEN, cilt.3, sa.1, ss.34-45, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 3 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: EKSEN
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Asos İndeks
  • Sayfa Sayıları: ss.34-45
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İklim değişikliği, beraberinde ekolojik, biyolojik ve toplumsal sistemleri zarar uğratan pek çok felakete yol açan küresel bir sorundur. Aşırı yağışlar, iklim değişikliğine bağlı ortaya çıkan önemli tehditlerden biridir. Aşırı yağışlar can ve mal kaybıyla sonuçlanabilen sel felaketlerine yol açarak kentleri ve kentlerde yaşayanları etkilemektedir. Küresel iklim değişikliği sorunu tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye’yi de etkilemekte, ülkemiz kentleri de aşırı yağışlara bağlı meydana gelen sellere sıkça maruz kalmaktadır. Nüfusun çoğunluğunu barındıran kentler, iklim değişikliğine bağlı ortaya çıkan meteorolojik afetlere karşı oldukça kırılgandır. Kentlerin kırılganlık düzeylerini tespit etmek, iklim değişikliğine uyum politikalarını üretebilmek için bir ön çalışma olarak önem kazanmaktadır. Bu makalede, Türkiye’deki 81 il merkezinin aşırı yağışlardan kaynaklanan sel tehdidine karşı kırılganlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, gösterge temelli kırılganlık analizi yapılmıştır. Fiziksel, mekânsal ve sosyal göstergelerden yararlanılarak yapılan analiz ile kırılganlık düzeyleri saptanmış ve mekânsal ve sosyal göstergeler ayrı olarak değerlendirildiğinde, 16 merkez kentin kırılganlık düzeylerinde farklılaşma olduğu ve bunun temel nedeninin mekânsal faktörler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarının ulusal adaptasyon hedefleri çerçevesinde aşırı yağışlardan kaynaklanan sel sorunu temelinde hangi kentlere mekânsal bağlamda öncelik verilmesi gerektiği noktasında yönlendirici nitelik taşıyacağı düşünülmektedir.