SAĞLIK YÖNETİMİ GÜNCEL KONULAR ÜZERİNE AKADEMİK DEĞERLENDİRMELER, Doç. Dr. İnci ERDOĞAN TARAKÇI / Dr. Öğr. Üyesi Burhanettin UYSAL, Editör, EFE AKADEMİ YAYINLARI, İstanbul, ss.1-160, 2022
Sağlık sektörü alanında son yıllarda rekabetin ve
girdi fiyatlarının artması ile birlikte hasta maliyetlerinde önemli artışlar
yaşanmaktadır. Bu yüzden, hastane yönetimleri tarafından maliyet artışlarının
kontrol altına alınabilmesi için mali analizlerin yapılması gerekmektedir. Mali
analiz sürecinde ise, hasta maliyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve
irdelenmesi oldukça önemlidir.
Sağlık hizmet sürecinde hasta maliyetlerini etkileyen
çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar arasında, yaş, kapasite kullanım oranı,
hastane büyüklüğü, hizmet kalitesi, tıbbi ürün giderleri, radyoloji vb. tetkik
giderleri, fiyat değişkenlikleri, hizmet farklılıkları yer almaktadır (Yüksel,
2021). Bu faktörler arasından hangisinin
ne oranda etkilediği ise yapılan istatistiki analizler sonucunda
belirlenebilmektedir. Böylece, hastane yönetimlerine mali analizlerde
odaklanmaları gereken noktalar konusunda fikir verilebilmektedir.
Hastaneler büyük hacimlerde sağlık hizmeti üreten ve
sağlık sisteminde baskın olan kuruluşlardır. Özellikle, hastanelerin sağlık
harcamaları incelendiğinde büyük oranının yatan hasta hizmetleri olduğu
görünmektedir. OECD ülke ortalamasında hastanelerde harcamaların %65’i yatan
hastalar, %23’ü ayaktan hastalar için yapılmaktadır (OECD, 2019). Bu oran,
hastane maliyet analizlerinde yatan sağlık hizmetlerinin ne kadar önemli
olduğunun bir göstergesidir.
Bu bağlamda, bu araştırma yatan hasta maliyetlerini
etkileyen faktörlerin belirlenmesine yönelik bir kamu hastanesinin beş cerrahi
bölümünde (genel cerrahi, göz, ortopedi, kalp damar, üroloji) yapılmıştır. Araştırmada, öncelikle,
hastanenin ilgili birimlerinden veriler elde edilmiştir. Bu veriler ile, hasta maliyetini etkileyen
faktörlerin belirlenmesi için istatistiki analizler yapılmış ve çıkan bulgular
detaylı olarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, yaş ve cinsiyet
faktörünün hasta maliyeti ile ilişkisi olmadığı; özellikle, tıbbi malzeme ve
ilaç giderlerinin önemli derecede etkilediği görülmüştür.