Akademik Veri Yönetim Sistemi
35. Ulusal Nükleer Tıp Kongresi, Antalya, Türkiye, 26 - 30 Nisan 2023, cilt.9, sa.101, ss.170
Total Tiroidektomi Sonrası Oral Levotiroksin Başlanan Hastada Aşırı Duyarlılık Reaksiyonu Gelişimi ve Yönetimi
Tahmına Arslan1, Nazlı Pınar Karahan Şen1, Tevfik Demir2, Recep Bekiş1 1Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, İzmir 2Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Anabilim Dalı, İzmir
Amaç: Tüm dünyada hipotiroidili hastalarda ilk tercih olarak oral levotiroksin (LT4) kullanılmaktadır. LT4 alerjisi nadiren görülür ve alternatif tedaviler daha az etkindir. Burada total tiroidektomi sonrası tiroid papiller karsinom tanısı alan ve sonrasında oral LT4’e allerjik reaksiyon gösteren 35 yaşındaki kadın hastayı sunmaktayız.
Olgu: Total tiroidektomi sonrası tümör patolojisi; papiller karsinom, klasik varyant şeklinde raporlanan hasta kliniğimize radyoaktif iyot (RAİ) tedavisi için başvurdu. Hasta günde 100 mcg LT4 başladıktan 30 dakika sonra dilde, dudakta, yüzde şişlik, konuşmada peltekleşme ve 2-3 gün sonra karın bölgesinden başlayıp tüm vücuda yayılan makülopapüler ekzantem tarzı döküntüler meydana geldiğini bildirdi (Şekil 1). Hastada LT4 allerjisi düşünüldü. Hasta allerji-immünoloji bölümüne yönlendirildi ve antihistaminik ve omalizumab tedavisi başlandı. Ancak hasta LT4’e allerjik reaksiyon göstermeye devam etti ve LT4 kullanmayı bıraktı. Sonrasında semptomları düzelmekle birlikte döküntüsü devam etmekteydi (Şekil 2). Hastaya hipotiroidik aşamada düşük doz (100 mCi) RAİ tedavisi planlandı ve verildi. RAİ tedavisinden 2 gün sonra LT4’e allerjisi olduğundan LT4 yerine L-triodotironin (LT3) tedavisi başlandı. RAİ tedavisinden 1 hafta sonra yapılan tüm vücut tarama sintigrafide boyunda, tiroid lojunda multipl odak tarzında rezidü doku izlenmiştir. Vücudun diğer kesimlerinde I-131 dağılımı fizyolojik sınırlarda idi. Kontrollerde LT3 ile aşırı duyarlılık reaksiyonu gelişmemesine rağmen tiroid fonksiyon testlerinde dalgalanma olması üzerine hastaya i.v. LT4 istemi yapıldı ve LT4 desensitizasyon tedavisi yapılması ve başarı sağlanırsa LT4 ile tedaviye devam edilmesi planlandı. LT4’e karşı aşırı duyarlılık reaksiyonu, tip 1 (ani) veya tip 4 (gecikmiş) aşırı duyarlılık reaksiyonu olarak ortaya çıkabilir. Aşırı duyarlılık reaksiyonu olan hastaların çoğu, alternatif bir tiroksin preparatını daha fazla reaksiyon göstermeden tolere eder ve bu, alerjinin muhtemelen tiroid hormonunun kendisinden ziyade yardımcı maddeler veya dolgu maddelerine bağlı olduğu teorisini destekler. Alternatif preparat kullanıldığında reaksiyon tekrarlarsa hastaya i.v. LT4 verilmeli ve tolere ederse, hipersensitivite reaksiyonunu tetikleyenin yine yardımcı maddeler veya dolgu maddeleri olduğunu düşündürür. LT3 kısa yarılanma ömürlüdür ve dozları standardize değildir. Bu durum da TFT’de dalgalanmalara sebep olur. Literatürde çoğu olguda 1-2 gün içinde başarılı desensitizasyon sağlandığı ve bu hastaların daha fazla allerjik reaksiyon göstermeden asemptomatik kaldığı görülmektedir.
Sonuç: Allerjik semptomların oral LT4’ü tükettiği gün ortaya çıkan hastamızda tip 1 hipersensitivite reaksiyonu geliştiğini düşünmekteyiz. LT3 preparatının da kısa yarı ömrü ve standardize edilememiş dozları sebebi ile LT4 yerine kullanımı önerilmemektedir. Bu durumlarda hastamıza i.v. LT4 desensitizasyon metodu uygulayıp akabinde oral LT4 ile tedaviyi idame ettirmeyi planlamaktayız.
Anahtar Kelimeler: Papiller tiroid karsinomu, tip 1 aşırı duyarlılık, tiroksin,
radyoaktif iyot tedavisi