Akademik Veri Yönetim Sistemi
Journal of Information Systems and Management Research, cilt.6, sa.1, ss.39-62, 2024 (Hakemli Dergi)
Blok Zincir Teknolojisine Akademik Yönden Ne Kadar Hazırız: Türkiye Adresli Blok Zincir Konusundaki Uluslararası Yayınların Analizi ve Alanın Gelişimine Yönelik Öneriler
Blok zincir kavramı, ilk olarak 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından Bitcoin'in temel teknolojisi olarak tanıtılmıştır. Bitcoin'in yaygın olarak bilinmesiyle birlikte, blok zinciri teknolojisi diğer alanlarda da kullanılmaya başlamıştır. Araştırmamızda, Web of Science (WoS) üzerindeki yayınların bibiyometrik analizi ortaya konulmaktadır. Türkiye filtrelenmiş ve son veri setinde 330 makaleye erişilmiştir. Türkiye 330 doküman ile dünyada on sekizinci sırada yer almıştır. İlk sıradaki Çin’in ABD’den iki katından fazla ilgili alanda yayın üretmiştir. Hindistan’ın ilgili alanda bilimsel üretkenlik açısından ABD’ye çok yakın olması, Suudi Arabistan ve Pakistan gibi ülkelerin ilgili konuda dünyada ilk on’da yer alması ilginç bulgulardır. Araştırma sonuçlarına göre blok zincir konusunda, 5G, teknoloji yönetim olgusu, bilgi güvenliği, sistem performansı, nesnelerin interneti, endüstri 4.0, büyük veri ve bulut teknolojisi gibi entegre sistemler, bilişim sistemi mimarisi, mahremiyet, akıllı kontratlar, islami finans, sürdürülebilirlik, akıllı araçlar, öne çıkan başlıklardır. İlgili teknoloji dijitalleşme veya dijital dönüşüm altında farklı sektörlerdeki firmalar için mahremiyet konusunda çözüm olarak sunulmaktadır. Genelde sağlık sektörü veri mahremiyetinin önem kazandığı benzer sektörlerde blok zincir Türkiye’de yoğun ilgi görmüştür.
How Academically Ready are We for Blockchain Technology: Analysis of International Publications on Blockchain in Türkiye and Recommendations for the Development of the Field
The concept of blockchain was initially introduced by Satoshi Nakamoto in 2008 as the fundamental technology behind Bitcoin. Blockchain technology has begun to be used in many fields today. Our research presents a bibliometric analysis of publications indexed in the Web of Science (WoS). Turkey ranks 18th globally with 330 documents. The publications have an h-index of 39, an average citation rate of 15.25, total citations received amounting to 5,034, and an annual article growth rate of 37.64%. China, leading in the first place, has produced more publications than twice the number of the United States in the field. India's scientific productivity in this area is comparable to that of the United States, while countries such as Saudi Arabia and Pakistan are also among the top ten worldwide. In the field of blockchain, integrated systems such as 5G, technology management phenomena, information security, system performance, Internet of Things, Industry 4.0, big data, and cloud technology are prominent topics. Blockchain technology is presented as a solution for privacy concerns under digitalization or digital transformation for various sectors. Particularly in sectors where data privacy is crucial, such as healthcare, blockchain has garnered significant interest in Turkey.
------
Nakamoto tarafından yazılan Bitcoin makalesinde, blok zinciri terimi ilk kez kullanılmış ve bu teknoloji, Bitcoin'in işlem kayıtlarını güvenli bir şekilde depolamak ve doğrulamak için kullanılan bir dağıtık defter olarak tanımlanmıştır [1]. Blok zinciri teknolojisi, merkezi olmayan ve güvenli yapısıyla tanınan kripto paraların temelindeki teknoloji olarak hizmet etmektedir [2]. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar katılımcılar arasında güveni garanti ederek, uçtan uca işlemleri kolaylaştırmak için blok zinciri teknolojisini kullanır [3]. Blok zinciri tabanlı dijital paralarda kriptografik tekniklerin kullanılması işlemlerin güvenliğini ve bütünlüğünü sağlar [4]. Kripto paraların ortaya çıkması tüketicilerin bu dijital varlıkları anlama ve kabul etme eğilimlerini anlamak için ilgi uyandırmaktadır [5]. Blok zinciri şeffaflığı gibi faktörler kullanıcılar arasında güven oluşturmada kilit bir rol oynamakta ve kripto paraların benimsenmesini etkilemektedir [6]. Ayrıca, blok zinciri teknolojisinin merkezi olmayan yönetim ve geliştirilmiş güvenlik gibi potansiyel avantajları, kripto paraların bulunmaktadır [7]. olumlu algısına katkıda Blok zinciri teknolojisinin tanımı konusunda literatürde farklı yorumlar bulunmakla birlikte Butijn ve diğerleri [8], genellikle bir ağda uçtan uca dağıtılmış kullanıcılara güven veren merkezi olmayan bir ekonomiyi güçlendiren bir teknoloji olarak tanımlanmaktadır [9]. Teknoloji gelişmeye devam ettikçe yapı, zorluklar ve çeşitlilikleri anlamak, yeteneklerini kapsamlı bir şekilde kavramak için hayati öneme sahiptir [10]. Blok zinciri, dağıtık bir defter teknolojisi olarak hizmet vermekte olup merkezi olmayan bir şekilde veri bütünlüğünü sağlayan açık bir genel defterdir [11]. Bu teknoloji değişmezliği, şeffaflığı ve anonimliği ile diğer dağıtık defter teknolojilerinden ayrılmaktadır [12]. Blok zincir, ardışık kriptografik blokların bir zincirini oluşturan ve bu blokların tüm blok zinciri sistemi üzerine yayılması şeklinde tasarlanmıştır [13]. Blok zincir, işlemleri merkezi olmayan bir uçtan uca (peer-to-peer) ağda, yani düğümler olarak bilinen bir dizi bilgisayarda paylaşılan bir defter olarak saklanmakta ve işlenmektedir [14]. Blok zincirinin pek çok alanda potansiyeli ve etkisi ortadadır ve bunlar arasında tedarik zinciri yönetimini devrim niteliğinde değiştirmesi, sağlık sektöründe güvenliği artırması ve denetim süreçlerini iyileştirmesi yer almaktadır [15-17]. Teknolojinin veri bütünlüğünü sağlama, yolsuzluğu önleme ve işlemleri kolaylaştırma yeteneği, farklı endüstrilerde değerli bir varlık haline getirmektedir [18]. Ayrıca blok zincirinin merkezi olmayan doğası ve değiştirilemezliği sağlık kayıtları ve finansal işlemler gibi hassas bilgilerin depolanması ve paylaşılması için güvenli bir platform sağlamaktadır [19]. Blok zincir teknolojisi çeşitli endüstrileri devrim niteliğinde dönüştürebilecek potansiyele sahip bir yenilik olarak ortaya çıkmıştır. Blok zincirinin merkezi olmayan, değiştirilemez ve şeffaf yapısı, imkanlarını geniş kapsamda keşfetmeyi ve yaygın olarak benimsemeyi sağlamıştır. Üretim, eğitim, tarım, finans, sağlık hizmetleri gibi sektörlerde kullanımı ve araştırılması giderek artmaktadır [2025]. Blok zincirinin merkezi olmayan doğası, üçüncü taraflara olan bağımlılığı azaltırken şeffaflığı ve güvenliği artırmaktadır [26]. Elektronik oy sistemleri bağlamında blok zinciri doğruluğu ve güvenliği sağlayarak kullanıcılar arasında güven oluşturmak için büyük öneme sahiptir [27]. Sağlık alanında blok zinciri veri kökenini, şeffaflığı ve değiştirilemezliği sağlayarak klinik deneyleri ve sağlık kayıtlarını yönetmede kuruluşlara destek sağlar [28-30]. Gıda ve içecek endüstrisi blok zincirinin şeffaflığından faydalanarak çevresel ve sosyal sorumluluk hedeflerine ulaşmada yardımcı olmaktadır [31]. Tüm bu ihtiyaçlar sektörde insan kaynağından beklenen gereksinimlerin çeşitlenmesine de sebep olmaktadır [32]. Blok zincir teknolojisi, muhasebe, denetim ve tedarik zinciri yönetimi gibi çeşitli alanları, işlem maliyetlerini değiştirerek, firma sınırlarını etkileyerek ve akıllı sözleşmelerin yürütülmesini sağlayarak dönüştürme potansiyeline sahiptir [33-35]. Merkezi olmama ve şeffaflık özelliklerinin etkisiyle muhasebe alanı üzerinde önemli etkileri olması beklenmektedir [34-35]. Ayrıca blok zincir sigorta dahil olmak üzere farklı sektörlere önemli faydalar getirebilecek çığır açan bir teknoloji olarak kabul edilmektedir [36]. Blok zincir teknolojisi Türkiye'deki çeşitli sektörlerde artan ilgi ve araştırma dikkatine sahip olmuştur. Erol ve diğerleri [37] tarafından yapılan çalışmada lojistik, tedarik zinciri, sağlık, enerji, finans, otomotiv, ilaç ve tarım gibi Türk endüstrilerinde blok zinciri teknolojisinin uygulanabilirliğini bir karar destek yöntemi kullanarak değerlendirmiştir.
Link: https://www.researchgate.net/publication/381676765_Blok_Zincir_Teknolojisine_Akademik_Yonden_Ne_Kadar_Haziriz_Turkiye_Adresli_Blok_Zincir_Konusundaki_Uluslararasi_Yayinlarin_Analizi_ve_Alanin_Gelisimine_Yonelik_Oneriler