Akademik Veri Yönetim Sistemi
UCEK-2023, V. ULUSLARARASI COĞRAFYA EĞİTİMİ KONGRESİ, Antalya, Türkiye, 5 - 08 Ekim 2023
Geçmişten bugüne okullar eğitim sürecinin en
önemli basamağını oluşturmaktadır. Ancak zaman içerisinde eğitim sürecinde önemli
bir paya sahip olan bu yapılanma, okullar ve eğitim paradigmalarındaki
değişimlerle öğrenci, öğretmen ve veliler açısından tartışma konusu haline
gelerek alternatif yaklaşımların gelişimine zemin hazırlamıştır. Dünya
geneline yayılmış birçok alternatif eğitim modeli bulunmaktadır. Bu modellerden
biri orman pedagojisi temeline dayanan orman okulu eğitim modelidir. 1950'lerde
İskandinavya'da açık hava yaşam tarzı olan 'friluftsliv' felsefesinden dönüşen
bu anlayış, doğanın benzersiz bir öğrenme fırsatı sunarak öğrencilerin
öğrenmesi gereken kavram, bilgi ve becerileri doğal ortamda deneyimler yoluyla
öğrenebileceği temeline dayanmaktadır. Orman okulu yaklaşımının temelini
oluşturan en belirgin özelliği ise hava koşullarına bağlı olmaksızın yıl
boyunca çocukların uygun kıyafet ve ekipmanla düzenli aralıklarla günün belirli
bir kısmında ormanlık veya açık alan gibi yapılandırılmamış doğal ortamlarda
uygulanmasıdır. Açık havada eğitim olarak algılanan orman okulu eğitim modeli
birçok yönüyle farklılık göstermektedir. Açık havada eğitim her türlü açık alanda
yapılabilir iken örneğin plaj, park ya da okul bahçesi, orman okulu yalnızca
yapılandırılmamış alanlarda uygulanan alternatif bir eğitim modelidir ve
belirli ilkeler doğrultusunda uygulanır. Doğanın, çocukların bütünsel
gelişimine katkı sağlayarak öğrenmenin gerçekleşeceği amacına dayanan orman pedagojisi
aynı zamanda diğer ders disiplinleri için de oldukça esnek bir öğrenme ortamı sağlamaktadır.
Bu nedenle farklı disiplin entegrasyonlarından orman pedagojisi ile coğrafya
dersinin mümkün olup olamayacağı konusu merak uyandırmaktadır. Öğrencilerin
doğru coğrafik çalışmalar yürütebilmesi için mutlaka; niçin, nerede ve nasıl
gibi sorulara olası yanıtlar verebiliyor olması ve yetenek, istek, kurgular
noktasında aktif bir rol üstlenmesi beklenmektedir. Bu sayede öğrencilerin
coğrafyanın temelinde bulunan dağılım ve mekânsal düzenle birlikte
kazandırılması hedeflenen coğrafi beceriler önemli bir hal alarak farkındalık
kazanması amaçlanmaktadır. Kazanılan coğrafi beceriler ile öğrenciler
çevrelerinde fark ettikleri nesnelerin desen ve mekânsal dağılımlarını farklı
açılardan görerek öncesinde farkında olmadıkları önemli ve komplike noktaları
fark edebilirler. Bu bağlamda orman pedagojisi ile coğrafya ders entegrasyonu öğrenme
açısından kilit bir noktada bulunmaktadır. Konu doğrultusunda literatür incelendiğinde
herhangi bir çalışmaya rastlanmaması ve eğitim öğretime farklı bir bakış açısı
kazandırılması araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Nitel yaklaşım baz
alınarak geliştirilen çalışmada, ilgili literatür verilerinin analizi için
doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri; Google
Akademik, Dergipark, Taylor & Francis, Ulusal Tez Merkezi, Proquest, Cairn,
Researchgate ve Academia üzerinden ‘orman okulu’ ve ‘forest school’ anahtar
kelimeleri taranarak elde edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda orman pedagojisi
ile coğrafya eğitiminin mümkünlüğü; olası aktivite/etkinlikler, orman okulu
eğitim modeliyle geliştirilen 2 saatlik bir ders planı ve ders ortamının avantajları
elde edilen bulgular ile belirlenmiştir. Ulaşılan sonuçlara göre, ormanlar
içerisinde barındırdığı birçok alandaki çeşitlilik ile öğrencilere benzersiz
bir öğrenme ortamı sunmaktadır. Bu bağlamda düşünüldüğünde coğrafya dersinin
konu ve içeriklerinin uygunluğu ile ders kapsamında birebir görerek,
yaparak-yaşayarak, karşılaştırarak, analiz-sentez yaparak ders kapsamında
öğrendiği bilgileri içselleştirmesiyle öğrenme daha aktif bir süreçle
gerçekleşir. Ayrıca çalışmada ulaşılan sonuçlar doğrultusunda, Millî Eğitim
Bakanlığı’nda uygulanan hizmet içi eğitim programlarında alternatif eğitim
modelleri hakkında öğretmenlerin daha fazla bilgi sahibi olmalarının sağlanması,
konu doğrultusunda orman pedagojisi ile farklı disiplinlerin entegrasyonunu
içeren daha fazla akademik çalışmaya yer verilmesi gerektiği şeklinde öneriler
sunulmuştur.