Akademik Veri Yönetim Sistemi
5TH INTERNATIONAL IZMIR CONGRESS ON MEDICINE, NURSING, MIDWIFERY, AND HEALTH SCIENCES, İzmir, Türkiye, 18 - 20 Temmuz 2024, ss.692-694, (Özet Bildiri)
Amaç: Bu çalışma, kemoterapi alan kanser hastalarında beklentisel bulantı kusmanın sosyal
destek ve anksiyete ile ilişkisini belirlemektir.
Yöntem: Tanımlayıcı korelasyonel tipteki çalışma, bir üniversite hastanesinin Gündüz Tedavi
Merkezi ve onkoloji servisinde kemoterapi tedavisi alan ve beklentisel bulantı yaşayan 134
kanser hastasını içermektedir. Hastaların anksiyete düzeyi Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ),
bulantı düzeyleri Visual Analog Skala (VAS-bulantı) ve sosyal destek düzeyleri Kanser Hastası
Sosyal Destek Ölçeği (KHSDÖ) ile ölçülmüştür. Veriler yüzyüze görüşme yöntemi ile
toplanmıştır. Veri toplama sürecinde örneklem kriterlerine uyan kişiler belirlenerek
araştırmanın amacı açıklanmış; çalışmaya katılmayı kabul eden ve yazılı onamları alınan
hastalara anket formları doldurtulmuştur. Demografik özellikler tanımlayıcı istatistikler
kullanılarak ölçülmüştür. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, kruskall Wallis, tek
yünlü varyans analizi ANOVA, Mann Whitney U, Cronbach alfa katsayısı, pearson korelasyon
analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya dahil edilen hastaların %79’u kadın (n=134), %20,9 ‘u meme kanseri
ve %17,9’u akciğer kanseridir. Araştırmaya dahil edilen hastaların %62,7’si son kemoterapiküründen sonra orta ve şiddetli bulantı yaşadığını ve %57,5’i geçmişte kemoterapi tedavisini
aldığını bildirmiştir. Hastaların %61,2’sinin minimum düzeyde anksiyete yaşadığı
belirlenmiştir. Hastaların KHSDÖ toplam puan ortalaması 144,29±20,58, VAS toplam puan
ortalaması 6,22±1,46 olarak bulunmuştur. Daha önce kemoterapi almış, geçmiş tedavisinde
bulantı kusma şikayeti yaşamış ve özellikle testis kanserli hastaların anksiyete düzeylerinin
yüksek olduğu belirlenmiştir. Orta emetojenik riske sahip tedavi alan hastaların beklentisel
bulantı kusma puanlarının anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur. Hastaların
anksiyeteleri ile sosyal destek düzeyleri arasında negatif yönlü bir korelasyon olduğu tespit
edilmiştir. Ancak beklentisel bulantı kusma şiddetleri ile anksiyete ve sosyal destek düzeyleri
arasında anlamlı bir ilişki olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu araştırma sonucuna göre
kemoterapi alan kanser hastalarına yaşanabilecek yan etkiler yönünden tedaviye başlamadan
önce hasta ve hasta yakınına detaylı eğitim verilmesi önerilebilir.
Sonuç: Kemoterapi alan kanser hastalarında beklentisel bulantı kusmanın sosyal destek ve
anksiyete ile ilişkisinin olmadığı görülmüştür.
Anahtar Sözcükler: Kanser, kemoterapi, beklentisel bulantı kusma, anksiyete, sosyal destek