11. ULUSAL İSTAHED AİLE HEKİMLİĞİ KONGRESİ, Gazimagusa, Kıbrıs (Kktc), 21 - 25 Ekim 2024, cilt.1, sa.2, ss.191-192, (Tam Metin Bildiri)
Sokrates Zehri Olarak Bilinen Baldıran Bitkisi ile Zehirlenme: Olgu Sunumu Mehmet TAŞDEMİR1 , Feride AKŞEHİR TAŞDEMİR, Tolga GÜNVAR1 1
Dokuz Eylül Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı
Giriş: Baldıran otu (Conium maculatum) zehirli bir bitkidir. Ülkemizde özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde daha yaygın olarak bulunur. Yanlışlıkla alımı sonucu merkezi sinir sistemi depresyonu, solunum yetersizliği, akut böbrek yetersizliği ve hatta ölüm meydana gelebilmektedir. Burada, baldıran otu alımı sonrası gastrointestinal şikayetler ile aile hekimliği birimine başvuran bir ailenin olgusu sunulmaktadır. Bu olgu, çevredeki bazı bitkilerin günlük tüketilen sebzelere benzerlikleri nedeni ile yanlışlıkla alımları sonucu ciddi zehirlenme bulgularına ve hatta ölüme neden olabileceklerini vurgulamak amacı ile sunuldu.
Yöntem: 3 yaşında kız hasta, annesiyle birlikte Dokuz Eylül Üniversitesi Balçova 25 No’lu Eğitim Aile Sağlığı Merkezi’ne başvurdu. Hastanın dün gece başlayan ishal ve kusma şikâyeti mevcuttu. Annesinden alınan anamnezde benzer şikayetlerin hastanın annesi, babası ve anneannesinde de olduğu saptandı. Anneye herkesin ortak olarak tükettiği ürünlerin varlığı sorulduğunda bir önceki gün pazardan kazayağı otu aldıkları ve pişirilen yemeği yedikten yaklaşık iki saat sonra hastada kusma şikâyetinin başladığı öğrenildi. Yapılan fizik muayenede hastanın genel durumu orta, bilinci uykuya meyilli, oral alımı azalmış ve dehidrate durumdaydı. Batın muayenesinde yaygın hassasiyet saptandı. Vital bulgularında ateş saptanmadı. Şikayetlerinin ailenin genelinde var olması, hastada olası bir zehirlenme durumu ve dehidratasyon varlığı olması üzerine aile Dokuz Eylül Üniversitesi Acil Servisine sevk edildi. Hastadan alınan kan değerlerinde beyaz küresi 13.000’u/L (yüksek), CRP (C-reaktif protein) 3 (normal) olarak saptandı. Alınan karaciğer-böbrek fonksiyon tetkikleri ve tıbbi görüntülemelerde akut patoloji saptanmadı. 114 Zehir Danışma Merkezi aranarak vaka bildirimi yapıldı. Hastaya semptomatik destek tedavisi verildi. 24 saat asemptomatik olarak izlenen hasta ve hasta yakınlarına oral yoldan gıda alımı sağlandı. Taburculuğunda hastaya antiemetik ve probiyotik grubu ilaçlar reçete edildi. Bol sıvı alımı ve lifli gıdaların tüketilmesi önerildi. 3 gün sonra aile hekimliği polikliniğine başvurması gerektiği vurgulandı.
Bulgular: Baldıran otunun maydanoz veya kazayağı otu sanılarak yenilmesi sonucu zehirlenmeler meydana gelebilmektedir. Zehirlenmenin tedavisi için spesifik bir antidot yoktur. Bu nedenle, semptomatik tedavi ana tedavidir. Akut zehirlenmeler şiddetlidir ve hayatı tehdit eder, ancak tedavi derhal sağlanırsa sağkalım oranı yüksektir. Bu olgumuzda da hastalara hızlı ve etkin bir şekilde tedavinin başlanması, hastaların gözlem altına alınması ile olası komplikasyonların önüne geçilmiştir.
Sonuç: Zehirli bitkilerin yanlışlıkla tüketilmesinden kaynaklanan zehirlenmelerin çoğu minimal toksisiteye sahip olsa da baldıran otu zehirlenmesi ölümcül olabilir. Özellikle kırsal kesimlerde benzer vakaların karşımıza çıkması olasıdır. Birinci basamak hekimleri olarak hastalardan anamnez alırken benzer şikayetlerin aile üyelerinde olup olmadığının sorgulaması ve ortak olarak tüketilen ürünlerin belirlenmesi, ciddi zehirlenme durumlarında hayati nitelik taşımaktadır.
Anahtar Kelimele : baldıran otu, birinci basamak, zehirlenme
Poisoning with Hemlock Plant Known as “Socrates’ Poison”: A Case Report
Mehmet TAŞDEMİR¹, Feride AKŞEHİR TAŞDEMİR¹, Tolga GÜNVAR¹
¹Department of Family Medicine, Dokuz Eylul University Faculty of Medicine
Introduction:
Hemlock (Conium maculatum) is a poisonous plant, commonly found in the Mediterranean and Aegean regions of Turkey. Accidental ingestion can lead to central nervous system depression, respiratory failure, acute kidney injury, and even death. This report presents a case involving a family who presented to a family medicine unit with gastrointestinal symptoms after hemlock ingestion. The case emphasizes the danger of consuming wild plants that resemble common vegetables, which may lead to serious poisoning and potentially fatal outcomes.
Method:
A 3-year-old female patient presented with her mother to Dokuz Eylul University Balçova No. 25 Training Family Health Center with complaints of diarrhea and vomiting that had started the previous night. The history revealed similar symptoms in the mother, father, and maternal grandmother. Upon questioning, it was discovered that they had all eaten a dish prepared with what they thought was "wild spinach" (likely a misidentified plant) purchased from a local market. Vomiting began in the patient approximately two hours after consumption.
Physical examination showed moderate general condition, drowsy consciousness, reduced oral intake, and signs of dehydration. Abdominal examination revealed generalized tenderness. No fever was noted. Due to the presence of similar symptoms in multiple family members and the patient’s dehydration and possible poisoning, the family was referred to Dokuz Eylul University Emergency Department.
Laboratory tests revealed a white blood cell count of 13,000/uL (elevated) and C-reactive protein (CRP) at 3 mg/L (normal). Liver and kidney function tests, as well as imaging studies, did not show acute pathology. The Poison Control Center (114) was notified. The patient received symptomatic supportive treatment. After 24 hours of asymptomatic observation, the patient and relatives were able to tolerate oral intake. Upon discharge, antiemetics and probiotics were prescribed, along with recommendations for increased fluid intake and fiber-rich foods. A follow-up visit at the family medicine clinic in three days was advised.
Findings:
Hemlock poisoning can occur when it is mistaken for edible herbs such as parsley or wild spinach. There is no specific antidote for hemlock poisoning; thus, symptomatic treatment is the main approach. Acute poisonings are severe and potentially life-threatening, but survival rates are high with timely treatment. In this case, early and appropriate management prevented potential complications.
Conclusion:
Although most accidental plant poisonings result in minimal toxicity, hemlock poisoning can be fatal. Such cases are particularly likely in rural areas. For primary care physicians, it is crucial to inquire about similar symptoms in family members and determine commonly consumed foods during history-taking. This can be life-saving in suspected poisoning cases.
Keywords: hemlock, primary care, poisoning