Başka Bir "Dünya Edebiyatı"nın İzinde--Oe Kenzaburo'nun "Roman Yöntemi" Üzerine


Creative Commons License

Güven D. Ç.

Türkiye de Japonya Çalışmaları Konferansı 1 Bildiri Kitabı, Selçuk Esenbel,Erdal Küçükyalçın, Editör, Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, ss.227-247, 2012

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2012
  • Yayınevi: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Sayfa Sayıları: ss.227-247
  • Editörler: Selçuk Esenbel,Erdal Küçükyalçın, Editör
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

‘Oe Edebiyatı’ sürekli bir yazma yöntemi arayışı olarak tanımlanabilir. 1994’te Nobel ödülüne layık görülen Oe Kenzaburo ‘yaratıcı okuma’ eylemiyle yaratıcı yazı eylemi arasındaki dinamik etkileşimden yararlanarak son derece özgün bir ‘roman (yazma) yöntemi’ oluşturmuştur. Bu yöntem, yazarın hem edebî eserler hem de edebiyat ‘kuram’ı anlamında ‘dünya edebiyatı’ okumalarını temel alıyordu. Rus biçimciliği, yapısalcılık, post-yapısalcılık ve nihayet (Edward Said’in çalışmalarıyla popüler kılınmış olan) postkolonyalizm gibi kuramları yakından incelemiş ve bunları ‘roman (yazma) yöntemleri’ne uyarlamıştı. Oe’nin bir ‘dünya edebiyatı’ yazarına dönüşmesine katkıda bulunan, onun yakın ‘kuram’ okumaları, ‘alıntılama’, ‘çeviri’ ve ‘belli bir dünya edebiyatı yazarını/şairini yoğun okuma’ gibi tekniklerle donatılmış bir roman yazma yöntemiydi. Oe bu yöntem aracılığıyla ‘millî dil’ (kokugo) ve ‘millî edebiyat’ (kokubungaku) gibi sınırlamaların ötesinde yeni bir edebî dil yaratmayı denemişti. Ne var ki, Oe’yi postkolonyalizm tarafından Batı merkezci olmakla eleştirilmiş olan, geleneksel anlamdaki ‘dünya edebiyatı’ kategorisine yerleştirmek çok da uygun olmayacaktır. Nitekim II. Dünya Savaşı ve müteakip savaş sonrasının maddî-manevî yıkımlarını deneyimlemiş Japon yazar, 1960’lardan itibaren Batı merkezci edebiyat kanonunu kuşatmaya başlayan ‘başka bir dünya edebiyatı’ olan ‘Üçüncü Dünya’ edebiyatına özgü keskin bir postkolonyal bilinci içinde barındırır.