COVID-19 Tanısında Biyokimyasal Testlerin Makine Öğrenimi Destekli Kullanımı


Kutlu A., Malaş G., Altekin E.

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, cilt.35, sa.özel sayı 1, ss.81-92, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 35 Sayı: özel sayı 1
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.81-92
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Gerçek-zamanlı ters polimeraz zincir reaksiyonu (rRT-PCR) testi COVID-19 tanısında altın standart metot olmasına rağmen hassas preanalitik evre, uzun turn-around time, sürekli sarf ihtiyacı gibi birçok dezavantaja sahiptir. Günlük hayatımızın bir parçası olan makine öğrenim algoritmaları COVID-19 pandemisinde mevcut tanı yöntemlerine alternatif maliyetsiz bir metot olarak denenmiştir. Bu konuda yapılan çalışmalara bakıldığında rutin biyokimya testleri ile oluşturulan makine öğrenim modelleri tanıyla beraber hızlı dışlama, prognoz, klinik ilişkili testlerin karşılaştırılması gibi birçok farklı açıdan başarılı bir performans göstermiştir. Biyokimyasal testlerin yaygın klinik kullanımı ve tıbbi laboratuvarların rutininde yer alan otoanalizörler ve laboratuvar bilgi sistemlerinin uygun yazılım alt yapısı göz önüne alındığında ve bunlara artan sağlık maliyetleri ve mevcut yöntemlerin dezavantajları eklendiğinde makine öğrenimi-biyokimya laboratuvarı ilişkisinin gelecekte de gelişmeye açık popüler bir konu olmaya devam edeceği öngörülmektedir. Bu derlemede COVID-19 tanısında kullanılan yöntemler özetlenmiş, makine öğrenim modellerinin temel prensipleri anlatılmış ve biyokimya testleri ile makine öğrenim modellerinin kullanımlarına örnekler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: makine öğrenmesi; COVID-19; gerçek-zamanlı ters polimeraz zincir reaksiyonu; laboratuvar tanısı